Rundvlees, koemelk & het risico op darmkanker

Een hoge inname van vlees en melk van koeien verhoogt het risico op kanker, vooral op darmkanker. Daar zijn verschillende redenen voor. Een daarvan is het effect van vlees en andere dierlijke producten op de darmflora. Veel vlees en zuivelproducten eten verstoort de darmflora en zorgt ervoor dat de aanwezige darmbacteriën meer potentieel kankerverwekkende stoffen aanmaken.

Maar koemelk en rundvlees bevatten ook een soort microben, de zogenaamde bovine meat and milk factors (BMMF). Dat zijn virusachtige stukjes DNA die genetische kenmerken hebben van zowel virussen als bacteriën. Ze zijn gelinkt aan darmkanker, borstkanker en longkanker. Tot nog toe is er vooral een vermoeden dat BMMF’s kanker veroorzaken. In een recente studie werd aangetoond dat ze er in ieder geval bij betrokken zijn.

Duitse onderzoekers vonden bij alle geteste darmkankerpatiënten een hoog aantal BMMF’s in de cellen rond de darmtumoren. Bij mensen zonder darmkanker waren ze veel minder aanwezig. Uit celonderzoek bleek dat deze microben het ontstaan van kanker kunnen stimuleren door het beschadigen van DNA in cellen die zich delen en door het opwekken van ontsteking. Ze kunnen er zo voor zorgen dat goedaardige darmpoliepen zich ontwikkelen tot darmkanker (Bund T, 2021).

Volgens de onderzoekers zijn vooral baby’s in hun eerste levensjaren heel gevoelig voor infectie met BMMF’s uit koemelk, zeker wanneer ze geen borstvoeding krijgen. De microben blijven latent aanwezig en kunnen later actief worden in bepaalde omstandigheden, zoals een verminderde immuniteit en chronische ontsteking.

Zoals uit de voorgaande artikels blijkt, is één enkel micro-organisme zelden een oorzaak van ziekte. Het verband tussen vlees, melk en zuivel en (darm)kanker heeft veel meer te maken met het schadelijke effect op de darmflora. De aanwezigheid van BMMF’s is daar slechts één aspect van.

Mensen die vegetarisch, veganistisch of semi-vegetarisch eten (dus geen of heel weinig dierlijke voedingsmiddelen, vlees en zuivel), hebben een lager risico op darmkanker, vergeleken met mensen die regelmatig vlees en dierlijke voedingsmiddelen eten. Pesco-vegetariërs, die regelmatig vis eten, lijken het beste beschermd. Vooral veel rood vlees en bewerkt vlees eten verhoogt het risico, terwijl vezelrijke voeding, groenten, fruit en vis beschermen (Orlich MJ, 2015; Pan P, 2018). Het gaat niet om individuele voedingsmiddelen, maar om het totaalpakket.

©Hilde Maris

Meer info
Darmkanker wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 32.

Referenties:

1. Bund T, Nikitina E, Chakraborty D, et al. Analysis of chronic inflammatory lesions of the colon for BMMF Rep antigen expression and CD68 macrophage interactions. Proc Natl Acad Sci U S A. 2021 Mar 23;118(12):e2025830118. doi: 10.1073/pnas.2025830118. PMID: 33723077; PMCID: PMC8000208.
2. Orlich MJ, Singh PN, Sabaté J, et al. Vegetarian dietary patterns and the risk of colorectal cancers. JAMA Intern Med. 2015 May;175(5):767-76. doi: 10.1001/jamainternmed.2015.59. PMID: 25751512; PMCID: PMC4420687.
3. Pan P, Yu J, Wang LS. Colon Cancer: What We Eat. Surg Oncol Clin N Am. 2018 Apr;27(2):243-267. doi: 10.1016/j.soc.2017.11.002. Epub 2017 Dec 15. PMID: 29496088; PMCID: PMC5836483.