Massagetherapie voor kinderen met autisme

Autisme is een neurologische ontwikkelingsstoornis, die gekenmerkt wordt door sociaal afstandelijk gedrag, een beperkte communicatie en repetitief gedrag. Autisme - en in de bredere zin autisme spectrum stoornis (ASS) - komt steeds meer voor.

Heel jonge kinderen met autisme hebben vaak zintuiglijke stoornissen, ze kunnen ongevoelig of juist overgevoelig zijn voor prikkels. Vooral de tastzin (aanraken, gevoel) is verstoord. De grote meerderheid van de ouders (95%) meldt abnormale reacties op aanrakingen. Aanraking is het zintuig dat instaat voor verbinding en woordeloze communicatie en is essentieel voor de sociale ontwikkeling en de ontwikkeling van taal. Problemen met aanraking kunnen de sociale en verbale ontwikkeling van het kind vertragen en het verwerken van zintuiglijke prikkels verstoren.

Jonge kinderen met abnormale reacties op aanrakingen reageren heel goed op massagetherapie, die speciaal gericht is op problemen met de tastzin - Qigong Sensory Treatment (QST) massage voor autisme. In gecontroleerde studies is aangetoond dat deze massagetherapie na enkele maanden het gedrag, de sociale vaardigheden, de communicatie, de tastzin en andere zintuiglijke problemen verbetert. Wanneer de massagetherapie langer wordt toegepast, blijven de symptomen verbeteren (Silva LM, 2009; Silva LM, 2011).

In een recente studie onderzocht men het effect van massagetherapie bij 103 autistische kinderen van twee tot vijf jaar. Ze werden ingedeeld in een actieve groep die massage kreeg en een controlegroep die op een ‘wachtlijst’ geplaatst werd. Getrainde massagetherapeuten gaven de kinderen in de actieve groep één keer per week een massage, leerden de ouders de massagetechniek en volgden de ouders op. De ouders gaven hun kind elke dag een massage, op de manier die ze aangeleerd hadden.

Na vijf maanden was er een duidelijke verbetering van alle kenmerken van autisme, vergeleken met de controlegroep: het begrijpen van taal, autistisch gedrag, zintuiglijke stoornissen en problemen met de tastzin. De ernst van autisme was afgenomen. De ouders rapporteerden ook een beter contact en een betere binding met hun kind, en ze ervaarden zelf minder stress.

De onderzoekers besluiten dat het effect van deze massagetechniek voldoende is aangetoond. Ze raden alle ouders van autistische kinderen aan deze techniek dagelijks toe te passen vanaf de eerste kenmerken of de diagnose (Silva LM, 2015).

Een ander recent onderzoek toonde aan dat de concentratie van het hormoon oxytocine steeg bij autistische kinderen die drie maanden lang elke dag twintig minuten gemasseerd werden door hun moeder. Ook bij de moeder steeg oxytocine. Een eenmalige massage had geen noemenswaardig effect op de oxytocine concentratie (Tsuji S, 2015). Oxytocine is het zogenaamde knuffelhormoon, dat onder andere een belangrijke rol speelt bij de band tussen moeder en kind, sociaal contact, vriendschappen en liefdesrelaties.

©Hilde Maris

Meer info
Autisme wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 19.

Referenties

1. Silva LM, Schalock M, Ayres R, et al. Qigong massage treatment for sensory and self-regulation problems in young children with autism: a randomized controlled trial. The American Journal of Occupational Therapy. 2009;63(4):423–432.
2. Silva LM, Schalock M, Gabrielsen K. Early intervention for autism with a parent-delivered qigong massage program: a randomized controlled trial. The American Journal of Occupational Therapy. 2011;65(5):550–559.
3. Silva LM, Schalock M, Gabrielsen KR, et al. Early Intervention with a Parent-Delivered Massage Protocol Directed at Tactile Abnormalities Decreases Severity of Autism and Improves Child-to-Parent Interactions: A Replication Study. Autism Res Treat. 2015;2015:904585.
4. Tsuji S, Yuhi T, Furuhara K, et al. Salivary oxytocin concentrations in seven boys with autism spectrum disorder received massage from their mothers: a pilot study. Front Psychiatry. 2015 Apr 21;6:58.