Veenbessen voor een gezond hart

Veenbessen of cranberries (Vaccinium macrocarpon) zijn vooral bekend voor het voorkomen en behandelen van urineweginfecties, zoals terugkerende blaasontsteking, een veelvoorkomende klacht bij vrouwen en bij oudere mensen met een verzwakte weerstand. Ze bevatten stoffen die verhinderen dat bacteriën, zoals E. coli, zich vasthechten aan de blaaswand. Veenbessenextract of veenbessensap is een effectief en veilig alternatief voor antibiotica, en veroorzaakt geen resistentie. Veenbessenextract beschermt ook tegen het ontstaan van blaaskanker.

Veenbessen zijn rijk aan polyfenolen (bioactieve stoffen die alleen in planten zitten) met antibacteriële, antivirale, antioxidatieve, ontstekingsremmende en kanker bestrijdende eigenschappen.

Veenbessen beschermen niet alleen tegen blaasontsteking, maar ook tegen metabole aandoeningen en hart- en vaatziekten:

• verlagen C-reactief proteïne (CRP), een marker in het bloed die wijst op ontsteking
• remmen de activiteit van angiotensine II, een hormoon dat de bloeddruk verhoogt
• remmen infectie met Helicobacter pylori, de bacterie die gelinkt wordt aan maagzweren
• verbeteren de respons van de insuline aanmakende bètacellen in de pancreas op glucose
• verlagen de bloedsuikerspiegel
• verlagen cholesterol en LDL-cholesterol
• voorkomen oxidatie van LDL-cholesterol
• verhogen HDL-cholesterol
• verbeteren de vaatwandfunctie, maken bloedvaten soepeler
• verhogen de antioxidantcapaciteit in het bloed
• verminderen bacteriën in de mond
• verlagen markers van metabool syndroom
• beschermen tegen terugkerende urineweginfecties

In een recente studie moesten mannen en vrouwen van vijftig jaar met licht overgewicht acht weken lang twee keer per dag 240 ml veenbessensap of placebosap drinken. Elke portie veenbessensap bevatte 173 mg polyfenolen (bioactieve plantenstoffen) en 6,5 gram suiker. Elk portie placebosap bevatte 62 mg polyfenolen en 7,5 gram suiker.

Na acht weken waren bij de deelnemers die veenbessensap dronken alle metabole waarden verbeterd, in vergelijking met die van de deelnemers die een placebosap dronken. Alle risicofactoren voor hart- en vaatziekten en diabetes waren gedaald: triglyceriden (bloedvetten), C-reactief proteïne (ontsteking), de bloeddruk, de nuchtere bloedsuikerspiegel en insulineresistentie. Triglyceriden en insulineresistentie waren vooral sterk gedaald bij diegenen die aan het begin van de studie hoge waarden hadden (Novotny JA, 2015).

Veenbessensap is zuur van smaak en de meeste mensen houden het niet vol om elke dag twee glazen te drinken. Supplementen kunnen een goede aanvulling zijn. Een extract van de volledige veenbes heeft de voorkeur, omdat daar nog alle actieve bestanddelen van de bes in zitten.

©Hilde Maris

Meer info
Veenbessen worden uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 33.

Referenties

1. Blumberg JB, Camesano TA, Cassidy A, et al. Cranberries and their bioactive constituents in human health. Adv Nutr. 2013 Nov 6;4(6):618-32.
2. Novotny JA, Baer DJ, Khoo C, et al. Cranberry juice consumption lowers markers of cardiometabolic risk, including blood pressure and circulating C-reactive protein, triglyceride, and glucose concentrations in adults. J Nutr. 2015 Jun;145(6):1185-93.
3. Prasain JK, Jones K, Moore R, et al. Effect of cranberry juice concentrate on chemically-induced urinary bladder cancers. Oncol Rep. 2008 Jun;19(6):1565-70.