Beweging & gezonde voeding voorkomen alzheimer

De ziekte van Alzheimer wordt gekenmerkt door achteruitgang van de verstandelijke functies en het geheugen, voornamelijk als gevolg van plaquevorming in de hersenen door opstapeling van eiwitten in en rond de hersencellen. Er is geen medicijn dat alzheimer geneest. De conventionele behandeling is gericht op het verminderen van de symptomen, maar doet niets aan de onderliggende oorzaken. Medicijnen kunnen de bestaande opstapeling van eiwitten niet verminderen. De beste manier om alzheimer te voorkomen is voldoende bewegen en gezond eten.

In de hersenen van alzheimerpatiënten vindt men opstapeling van het eiwit amyloid-bèta, dat een soort plaque vormt en de hersenscellen (neuronen) beschadigt, vooral in de hippocampus, die betrokken is bij het geheugen en ruimtelijke oriëntatie. Door de opstapeling van amyloid-bèta verloopt de overdracht van boodschappen tussen de neuronen niet goed meer en gaat de hersenfunctie achteruit.

Een ander kenmerk van alzheimer zijn tau proteïnen. Hersencellen hebben een soort skelet (cytoskelet) dat zorgt voor stevigheid, vorm en beweeglijkheid. Het bestaat uit buisvormige eiwitstructuren (microtubuli) die op hun plaats gehouden worden door gespecialiseerde proteïnen, de zogenaamde tau proteïnen. Bij alzheimer breken de microtubuli af en klonteren de tau proteïnen samen. Ze vormen ophopingen die neurofibrillaire kluwens genoemd worden. Ze beschadigen net als amyloid-bèta de zenuwcellen.

Uit een recent onderzoek blijkt dat mensen die veel bewegen en gezond eten (voedingspatroon dat aanleunt bij het mediterraan dieet) minder opstapeling van plaque in de hersenen hebben dan mensen die weinig of niet bewegen en minder of niet gezond eten. Mensen die al milde geheugenproblemen hebben, kunnen door beweging en gezonde voeding de opstapeling van amyloid en tau eiwitten in de hersenen afremmen en alzheimer voorkomen (Merrill DA, 2016).

©Hilde Maris

Meer info
Alzheimer wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 20.

Referentie

Merrill DA, Siddarth P, Raji CA, et al. Modifiable Risk Factors and Brain Positron Emission Tomography Measures of Amyloid and Tau in Nondemented Adults with Memory Complaints. Am J Geriatr Psychiatry. 2016 Sep;24(9):729-37.