Het belang van vitamine E tijdens de zwangerschap

In de jaren 1960 kreeg men het vermoeden dat een gebrek aan foliumzuur tijdens de zwangerschap betrokken was bij het ontstaan van ernstige geboorteafwijkingen (neuraalbuisdefecten). Pas in de jaren 1990 werd deze link door studies bevestigd en sindsdien krijgen zwangere vrouwen het advies om foliumzuur te nemen.

Later werd ook steeds meer het belang van de andere B-vitaminen duidelijk voor het voorkomen van geboorteafwijkingen en ontwikkelingsstoornissen - vooral vitamine B6 en B12. Toch worden ze nog niet standaard geadviseerd aan zwangere vrouwen.

Ondertussen is er ook veel onderzoek gedaan naar het effect van andere voedingsstoffen – of een tekort eraan – tijdens de zwangerschap, en worden omega-3, vitamine D en probiotica steeds vaker aangeraden aan zwangere vrouwen.

Een vitamine waar tot nog toe weinig aandacht aan geschonken is, is vitamine E. Ze werd nochtans bekend als de vruchtbaarheidsvitamine, omdat ratten die een vitamine E-arm dieet kregen niet in staat waren om zich voort te planten (Evans HM, 1922).

Vitamine E is een vetoplosbare vitamine en zit vooral in vetrijke voeding zoals noten, zaden en pitten en de oliën daarvan. De meest bekende bronnen van vitamine E zijn tarwekiemen en tarwekiemolie.

Vitamine E beschermt de meervoudig onverzadigde vetzuren – omega-3 en omega-6 – tegen oxidatie door zuurstofradicalen (lipidperoxidatie). Deze vetzuren worden ingebouwd in de celmembranen en zijn essentieel voor de gezondheid en de functie van alle cellen. Het omega-3 vetzuur docosahexaeenzuur (DHA) en het omega-6 vetzuur arachidonzuur (AA) zijn heel belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel van de baby.

Een echt gebrek aan vitamine E veroorzaakt bij dieren het spontaan afsterven van het embryo, terwijl onvoldoende vitamine E ernstige ontwikkelingsstoornissen veroorzaakt. Mensen hebben – volgens de officiële opvatting – zelden een gebrek aan vitamine E, maar onderzoek wijst uit dat de inname van vitamine E over het algemeen te laag is voor een optimale bescherming tegen lipidperoxidatie (Lebold KM, 2014).

Vitamine E beschermt de baby tijdens de zwangerschap tegen de schadelijke effecten van toxische stoffen, zoals acrylamide. Acrylamide is een toxische stof die gevormd wordt tijdens het bakken en braden op hoge temperaturen. Het beschadigt de hersenen van de foetus. Suppletie met vitamine E voorkomt dit (Erdemli ME, 2016).

Volgens sommige onderzoekers is vitamine E even belangrijk als foliumzuur voor het voorkomen van geboorteafwijkingen of ontwikkelingsstoornissen (Lebold KM, 2014).

De meeste zwangere vrouwen krijgen alleen het advies om 4 mg foliumzuur te nemen, maar eigenlijk zijn alle voedingsstoffen belangrijk voor de ontwikkeling van de baby. Een multivitamine met 360 tot 800 µg foliumzuur voorkomt neuraalbuisdefecten beter dan alleen 4.000 µg (4 mg) foliumzuur (Czeizel AE, 2011).

De officiële dagelijks aanbevolen hoeveelheid voor vitamine E is 22,5 IE of 15 mg per dag. Dat is de minimale hoeveelheid die voorkomt dat de rode bloedcellen afgebroken worden. Voor de preventie van ziektebeelden en bij een tekort wordt 100 tot 400 IE per dag aanbevolen. Therapeutisch worden doses tot 1.200 IE ingezet. Een kwaliteitsvolle multi met een natuurlijk vitamine E-complex (tocoferolen en tocotriënolen) bevat normaal voldoende vitamine E om aan de basisbehoeften te voldoen.

©Hilde Maris

Meer info
Vitamine E. PlaceboNocebo 14.
Vruchtbaarheid & zwangerschap. PlaceboNocebo 15.

Referenties

1. Czeizel AE, Dudás I, Paput L, et al. Prevention of neural-tube defects with periconceptional folic acid, methylfolate, or multivitamins? Ann Nutr Metab. 2011 Oct;58(4):263-71.
2. Erdemli ME, Turkoz Y, Altinoz E, et al. Investigation of the effects of acrylamide applied during pregnancy on fetal brain development in rats and protective role of the vitamin E. Hum Exp Toxicol. 2016 Dec;35(12):1337-1344.
3. Evans HM, Bishop KS. On the existence of a hitherto unrecognized dietary factor essential for reproduction. Science. 1922 Dec 8;56(1458):650-1.
4. Lebold KM, Traber MG. Interactions between α-tocopherol, polyunsaturated fatty acids, and lipoxygenases during embryogenesis. Free Radic Biol Med. 2014 Jan;66:13-9.