Alcoholisten hebben hoge doses vitamine B1 nodig

Alcoholisten hebben vaak een gebrek aan vitamine B1 (thiamine). Alcoholisme leidt tot onvoldoende inname van vitamine B1, een verminderde opname in de darm, een verhoogd verbruik en een verhoogde uitscheiding via de urine. Alcoholisten hebben vaak ook een gebrek aan magnesium. Magnesium is nodig voor de werking van vitamine B1.

Een gebrek aan vitamine B1 heeft vooral schadelijke effecten op het hart, het zenuwstelsel en het maagdarmstelsel. De meest ernstige vorm van B1-tekort is de ziekte beriberi. Beriberi komt voor in verschillende vormen - droge beriberi, natte beriberi, hersen-beriberi en gastro-intestinale beriberi.

Hersen-beriberi is een aandoening van het centraal zenuwstelsel die kan leiden tot Wernicke encefalopathie en Korsakov psychose, vooral bij mensen die te veel alcohol drinken.

Wernicke encefalopathie of syndroom van Wernicke is een hersenaandoening die wordt gekenmerkt door abnormale oogbewegingen, verlamming van de oogspieren, evenwichts- en coördinatiestoornissen, verwarring en delirium. In ernstige gevallen kan de patiënt in coma geraken en overlijden.

Het syndroom van Korsakov is een onomkeerbare neurologische aandoening die gekenmerkt wordt door geheugenverlies, desoriëntatie en confabulatie (overdrijven, fantaseren en liegen). Dit gaat ook gepaard met zenuwschade: tintelingen, gevoelloosheid, naaldenprikgevoel, spierzwakte en spierafbraak.

Het syndroom van Wernicke gaat in de meeste gevallen vooraf aan het syndroom van Korsakov. Men spreekt daarom vaak van Wernicke-Korsakov syndroom.

Alcoholisten hebben hoge doses vitamine B1 nodig om onomkeerbare hersenschade te voorkomen en nog hogere doses wanneer er al sprake is van Wernicke encefalopathie. Wernicke encefalopathie wordt vaak niet gediagnosticeerd en behandeld. Franse onderzoekers hebben onlangs richtlijnen gepubliceerd voor het behandelen of voorkomen van Wernicke encefalopathie.

Patiënten met vastgestelde Wernicke encefalopathie moeten drie keer per dag 200 tot 500 mg vitamine B1 via injectie of infuus (parenteraal) krijgen gedurende drie tot vijf dagen, gevolgd door orale inname van 250 tot 1.000 mg per dag.

Patiënten van wie men vermoedt dat ze Wernicke encefalopathie hebben, moeten twee keer per dag 250 tot 300 mg vitamine B1 via injectie of infuus krijgen gedurende drie tot vijf dagen, gevolgd door orale inname van 250 tot 300 mg per dag.

Alcoholisten met een hoog risico op een gebrek aan vitamine B1 moeten 250 tot 500 mg vitamine B1 via injectie of infuus krijgen gedurende drie tot vijf dagen, gevolgd door orale inname van 250 tot 300 mg per dag.

Patiënten met ‘ongecompliceerd alcoholisme’ moeten 250 tot 500 mg orale vitamine B1 krijgen gedurende drie tot vijf dagen, gevolgd door orale inname van 100 tot 250 mg per dag (Dervaux A, 2017).

Volgens Nederlandse onderzoekers is het beter om de orale inname van vitamine B1 te verdelen over vier keer per dag in plaats van twee keer per dag, bijvoorbeeld vier keer 25 mg in plaats van twee keer 50 mg (Brinkman DJ, 2017).

©Hilde Maris

Meer info
Vitamine B1. Preventie en behandeling van neurologische aandoeningen, diabetes & hartfalen. PlaceboNocebo 24.

Referenties

1. Dervaux A, Laqueille X. [Thiamine (vitamin B1) treatment in patients with alcohol dependence]. Presse Med. 2017 Mar;46(2 Pt 1):165-171.
2. Brinkman DJ, Bekema JK, Kuijenhoven MA, et al. Thiamine bij een alcoholstoornis en Wernicke-encefalopathie. Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161(0):D931.