Antibioticaresistentie & allergie door het gebruik van antibacteriële huishoudproducten

Antibiotica kunnen levensreddend zijn bij ernstige bacteriële infecties, maar het overmatige gebruik ervan heeft ertoe geleid dat veel bacteriën resistent geworden zijn voor bepaalde antibiotica. Dat wil zeggen dat ze niet meer met die antibiotica vernietigd kunnen worden. Sommige bacteriën zijn zelfs resistent tegen verschillende of bijna alle antibiotica, waardoor ze zogenaamde superbacteriën of killerbacteriën worden. Infecties die vroeger eenvoudig te behandelen waren, dreigen daardoor opnieuw dodelijk te worden, vooral bij oudere of verzwakte mensen.

Het stijgend aantal antibacteriële of bacteriedodende huishoudproducten vergroot het probleem van antibioticaresistentie nog meer.

Antibacteriële producten werden aanvankelijk ontwikkeld om te voorkomen dat gezonde patiënten besmet werden met de ziekteverwekkende micro-organismen van zieke patiënten, vooral in ziekenhuizen.

Omwille van de angst voor superbacteriën – of zelfs voor gewone bacteriën – komen steeds meer antibacteriële of bacteriedodende huishoudproducten op de markt. Antibacteriële stoffen worden nu toegevoegd aan onder andere schoonmaakmiddelen, afwasmiddel, wasmiddel, handzeep, douchegel en tandenborstels. Zelfs matrassen, lakens, kussens en handdoeken worden bewerkt met bacteriedodende middelen.

Het aantal schoonmaak- en verzorgingsproducten met antibacteriële of bacteriedodende bestanddelen is gestegen van een paar dozijn in het midden van de jaren 1990 tot meer dan 700 in 2001 (Levy SB, 2001).

Antibacteriële producten dragen niet alleen bij aan antibioticaresistentie, ze verstoren ook het bacteriële evenwicht van de ruimtes of de oppervlakken die ermee schoongemaakt worden en de lichaamsflora van de mensen die in die ruimtes leven, vooral als ze ook antibacteriële verzorgingsproducten gebruiken. 

De verstoring van de lichaamsflora verstoort de werking van het immuunsysteem, zodat men vatbaarder wordt voor allergie (astma, eczeem, hooikoorts, …). Voor de normale ontwikkeling van het immuunsysteem moet men blootgesteld worden aan verschillende antigenen of micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels, parasieten, …). Een antigenrijke (‘vuile’) omgeving traint het immuunsysteem (Folkerts G, 2000; Gensollen T, 2016).

Men dient met antibacteriële producten even spaarzaam en voorzichtig om te gaan als met antibiotica. Ze zijn alleen bedoeld voor het beschermen van kwetsbare patiënten, niet voor een doorsnee, gezond huishouden.

©Hilde Maris

“Bacteriën leven niet in onze wereld.
Wij leven in een bacteriële wereld.
We moeten bacteriën niet vernietigen,
maar ermee samenleven.”
(Stuart B. Levy)

Meer info
Antibioticaresistentie. Probiotica als alternatief. PlaceboNocebo 33.
Het belang van een gezonde darmflora wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 57.
Het ecosysteem van het menselijk lichaam. Allemaal beestjes. PlaceboNocebo 18.
Micro-organismen in schoonmaakmiddelen - Ziekenhuisinfecties bestrijden met microbiële reiniging. PlaceboNocebo 17.

Referenties

1. Folkerts G, Walzl G, Openshaw PJ. Do common childhood infections 'teach' the immune system not to be allergic? Immunol Today. 2000 Mar;21(3):118-20.
2. Gensollen T, Iyer SS, Kasper DL, et al. How colonization by microbiota in early life shapes the immune system. Science. 2016 Apr 29;352(6285):539-44.
3. Levy SB. Antibacterial household products: cause for concern. Emerg Infect Dis. 2001;7(3 Suppl):512-5.