Probiotica voor de behandeling van chronische nierziekten

Chronische nierziekte is gelinkt aan een verstoorde darmflora en een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand (lekke darm). Dat is vooral het gevolg van het voedingspatroon. Veel dierlijke voeding en weinig plantaardige, vezelrijke voeding wijzigt de samenstelling van de darmbacteriën. Er zijn dan meer bacteriën die eiwitten en aminozuren fermenteren dan bacteriën die koolhydraten en vezels fermenteren. De afbraakproducten van eiwitfermentatie (indolen, fenolen, aminen) zijn potentieel toxisch. Bij een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand komen ze gemakkelijk in het bloed terecht. Deze toxische stoffen kunnen de nieren beschadigen. Bij mensen met een slechte nierfunctie kunnen ze zich bovendien opstapelen in het bloed, wat een vicieuze cirkel creëert.

Toxische stoffen die de nieren beschadigen en die zich opstapelen in het bloed wanneer de nierfunctie verlaagd is, worden uremische toxinen genoemd. Een verhoogde concentratie van in de darm aangemaakte uremische toxinen wordt gelinkt aan oxidatieve stress en inflammatie en de complicaties van nierziekte, zoals hart- en vaatziekten, osteoporose en bloedarmoede, maar ook aan de progressie van chronische nierziekte. Het gebruik van prebiotica, probiotica of een combinatie van de twee (synbiotica) wordt daarom beschouwd als een belangrijk onderdeel van de preventie en de behandeling van nierziekten (Cigarran Guldris S, 2017; Briskey D, 2017; Al Khodor S, 2016; Koppe L, 2015).

Het herstellen van de darmflora vermindert uremische toxinen, inflammatie en cardiovasculaire parameters. Bij dieren remt het ook effectief de progressie van nierschade en atherosclerose (Ramezani A, 2014). Bij honden verbeterde probiotica suppletie de glomerulaire filtratiesnelheid (een maat voor nierschade) en keerde het dus nierschade om (Lippi I, 2017).

Bij mensen zijn er tot nog toe weinig studies die het effect van pre- of probiotica op de progressie van nierschade onderzocht hebben. In één studie vertraagde suppletie met pre- en probiotica gedurende zes maanden, in combinatie met een eiwitarm dieet, de progressie van chronische nierziekte (stadium 3 tot 4), vergeleken met alleen een eiwitarm dieet (Pavan M, 2016).

Op basis van de huidige kennis wordt suppletie met probiotica beschouwd als een veelbelovende behandeling van chronische nierziekten (Sircana A, 2018; Neto MPC, 2018).

©Hilde Maris

Meer info
Het belang van de darmflora. Prebiotica, probiotica & microbiële metabolieten. PlaceboNocebo 32.
Chronische nierziekten, nierstenen, urineweginfecties & blaaspijnsyndroom. PlaceboNocebo 33.

Referenties

1. Al Khodor S, Shatat IF. Gut microbiome and kidney disease: a bidirectional relationship. Pediatr Nephrol. 2016 Apr 29.
2. Briskey D, Tucker P, Johnson DW, et al. The role of the gastrointestinal tract and microbiota on uremic toxins and chronic kidney disease development. Clin Exp Nephrol. 2017 Feb;21(1):7-15.
3. Cigarran Guldris S, González Parra E, Cases Amenós A. Gut microbiota in chronic kidney disease. Nefrologia. 2017 Jan - Feb;37(1):9-19.
4. Koppe L, Mafra D, Fouque D. Probiotics and chronic kidney disease. Kidney Int. 2015 Nov;88(5):958-66.
5. Lippi I, Perondi F, Ceccherini G, et al. Effects of probiotic VSL#3 on glomerular filtration rate in dogs affected by chronic kidney disease: A pilot study. Can Vet J. 2017 Dec;58(12):1301-1305.
6. Neto MPC, de Souza Aquino J, de Fátima Romão da Silva L, et al. Gut microbiota and probiotics intervention: A potential therapeutic target for management of cardiometabolic disorders and chronic kidney disease? Pharmacol Res. 2018 Feb 2. pii: S1043-6618(17)31050-2.
7. Pavan M. Influence of prebiotic and probiotic supplementation on the progression of chronic kidney disease. Minerva Urol Nefrol. 2016 Apr;68(2):222-6.
8. Ramezani A, Raj DS. The gut microbiome, kidney disease, and targeted interventions. J Am Soc Nephrol. 2014 Apr;25(4):657-70.
9. Sircana A, De Michieli F, Parente R, et al. Gut Microbiota, Hypertension and Chronic kidney Disease: recent advances. Pharmacol Res. 2018 Jan 26. pii: S1043-6618(17)31208-2.