Bètaglucanen uit paddenstoelen verhogen de immuunrespons tegen kankercellen

Bètaglucanen zijn polysachariden, lange suikerketens van glucosemoleculen, die aan elkaar gebonden zijn door een speciaal soort verbindingen, de zogenaamde bèta-glycoside bindingen, waaraan ze het ‘bèta’ gedeelte van hun naam te danken hebben.

Ze komen in de voeding vooral voor in de vorm van plantenvezels, in granenzemelen, haver, gerst, paddenstoelen (shiitake, maitake, reishi, cordyceps, oesterzwam, …), schimmels en gist (Saccharomyces cerevisiae).
Bètaglucanen staan in de voedingsgeneeskunde bekend om hun gunstig effect op het immuunsysteem, als antikankerstoffen en als natuurlijke cholesterolverlagers. Ze worden daarom ook als supplement verkocht.

Bèta-1,3/1,6-glucanen uit paddenstoelen, schimmels en gist zijn het best bestudeerd omwille van hun weerstandsverhogende en antikankerwerking. Bèta-1,3/1,4-glucanen uit haver en gerst zijn vooral onderzocht voor hun cholesterol- en bloedsuikerverlagende werking. Toch blijken ze ook immuunstimulerende en antikankereigenschappen te hebben.

Bètaglucanen zijn onverteerbare vezels, ze kunnen niet afgebroken worden door de spijsverteringsenzymen. Ze kunnen wel gefermenteerd worden door de darmbacteriën. Ze voeden de gunstige darmbacteriën en zorgen voor een gezonde darmflora, een gezonde darmwand en darmfunctie en ze voorkomen ontstekingsreacties in de darm.

Bètaglucanen kunnen ook intact door de darmwandcellen opgenomen worden en naar de lymfeklieren, de milt en het beenmerg getransporteerd worden, waar ze de aanmaak van bloedcellen en immuuncellen stimuleren. Het immuunsysteem herkent bètaglucanen als onderdelen van bacteriën, schimmels en gisten en beschouwt ze als lichaamsvreemd. Ze worden door bepaalde immuuncellen, de macrofagen, opgegeten en afgebroken. Tijdens de afbraak komen langzaam kleine stukjes van de bètaglucanen vrij, die de aanmaak en activiteit van immuuncellen en immuunfactoren stimuleren. De verhoogde aanmaak en activiteit van immuuncellen kan ook aangewend worden voor het bestrijden van ziekteverwekkende micro-organismen en kankercellen.

De immunomodulerende en antikankerwerking van bètaglucanen is zo sterk onderbouwd dat sommige onderzoekers verwachten dat ze binnenkort niet meer als een voedingssupplement beschouwd zullen worden, maar als een veelzijdig natuurlijk antikankermedicijn (Vetvicka V, 2019).

Bètaglucanen kunnen ingezet worden om de werking van chemotherapie, straling of immunotherapie te verbeteren en de bijwerkingen te verminderen. Ze hebben ook op zichzelf een antikankerwerking, maar die is bij mensen veel minder onderzocht, omdat de meeste mensen behandeld worden met chemo en/of straling. Bij mensen wordt daarom meestal de combinatie met de conventionele therapie getest. De op zichzelf staande antikankereffecten van bètaglucanen zijn vooral aangetoond bij dieren.

In klinische studies bij mensen ziet men een betere levenskwaliteit, minder bijwerkingen van de kankertherapie en verbeterde bloedwaarden van witte bloedcellen en andere immuunfactoren. In verschillende studies ziet men ook een langere overlevingsduur (Aleem E, 2013).

Voor het stimuleren van het immuunsysteem wordt een dagelijkse inname van 100 tot 500 mg bètaglucanen aanbevolen. In sommige studies worden doseringen tot 3.000 mg gegeven.

Om de opname te bevorderen, worden bètaglucanen best op een lege maag genomen, minstens een half uur voor de maaltijd.

Er worden geen bijwerkingen of toxische effecten gemeld van orale inname van bètaglucanen.

©Hilde Maris

Referenties

1. Aleem E. β-Glucans and their applications in cancer therapy: focus on human studies. Anticancer Agents Med Chem. 2013 Jun;13(5):709-19.
2. Vetvicka V, Vannucci L, Sima P, Richter J. Beta Glucan: Supplement or Drug? From Laboratory to Clinical Trials. Molecules. 2019;24(7):1251. Published 2019 Mar 30.