Het belang van vitamine K voor een gezonde bloedsuikerspiegel

Het belang van vitamine K voor een gezonde bloedsuikerspiegel

Vitamine K is een hormoonachtige stof die de activiteit van verschillende genen en eiwitten in het lichaam regelt. Ze is onder andere nodig voor een goede bloedstolling (en antistolling), voor het soepel houden van de bloedvaten (anti-atherosclerose) en voor het behoud van sterke botten (anti-osteoporose). Ze speelt ook een belangrijke rol in het regelen van de bloedsuikerspiegel, een functie die nog niet zo bekend is.

De pancreas heeft een van de hoogste concentraties van vitamine K in heel het lichaam, maar ook de lever, de hersenen, het hart en de nieren bevatten veel vitamine K. Vitamine K regelt mee de aanmaak en de werking van insuline.

Bij een hoge inname van vitamine K of een hoge concentratie vitamine K in het bloed wordt na een suikerrijke maaltijd meer insuline aangemaakt, zodat de bloedsuikerspiegel minder stijgt of sneller daalt. Bij een gebrek aan vitamine K wordt na een suikermaaltijd minder insuline aangemaakt, maar wordt er daarna te veel insuline in het bloed gemeten. Bij een hogere inname van vitamine K zijn de cellen gevoeliger voor insuline dan bij een lage inname (Bourron O, 2019; Ho HJ, 2020).

Vitamine K heeft bovendien een gunstig effect op de bloedvetten (cholesterol, triglyceriden) en wordt gelinkt aan minder oxidatieve stress en ontsteking. Ze zorgt voor een betere bloedcirculatie, voorkomt aderverkalking en trombose. Ze beschermt tegen de cardiovasculaire complicaties van diabetes en disglycemie, maar ook tegen schade aan de nieren, de ogen, en het zenuwstelsel (Karamzad N, 2020; Sai Varsha MK, 2015; Jeannin AC, 2020).

Het wordt hoe langer hoe meer duidelijk dat vitamine K, net als vitamine D, een van de belangrijkste voedingsstoffen is voor de metabole gezondheid. Vitamine K1 kan best zo veel mogelijk via de voeding ingenomen worden. Bij metabole ziekten of bij een verhoogde behoefte aan vitamine K (zie kader) kan suppletie met vitamine K2 aangewezen zijn.

 

Factoren die een gebrek aan vitamine K kunnen veroorzaken
  • onvoldoende inname met de voeding
  • een slechte opname in de darm (bv. door darmziekten, darmontsteking, lever- en galziekten)
  • het gebruik van antistollingsmedicijnen (vitamine K-antagonisten die de werking van vitamine K blokkeren)
  • een verstoorde darmflora (darmbacteriën maken vitamine K2 aan)
  • het gebruik van antibiotica (verstoort de darmflora)
  • een gebrek aan galzouten (voor de opname van vitamine K zijn voldoende galzouten nodig)
  • colestyramine, colestipol (cholesterolverlagende medicijnen die galzouten binden en verwijderen)
  • statines (cholesterolverlagers)
  • leverschade, leverziekte, leververvetting, galaandoeningen (verlagen de opname van vitamine K)
  • vetarme voeding (vitamine K wordt beter opgenomen tijdens een vetrijke maaltijd)
  • het gebruik van vetblokkers (orlistat, xenical, olestra)
  • suppletie met heel hoge doses vitamine D (verhoogt de behoefte aan vitamine K)

 

Voedingsbronnen van vitamine K
  • Vitamine K1 zit vooral in groene bladgroenten en koolsoorten, zoals boerenkool, broccoli, bloemkool, spinazie, luzerne (alfalfa), algen en peterselie
  • Vitamine K2 zit vooral in gefermenteerde voedingsmiddelen zoals natto (gefermenteerde sojabonen), volle yoghurt, kefir en kaas, en eierdooiers

 

Vitamine K2 suppletie richtlijnen
  • De gangbare aanbevolen dosering voor vitamine K2 suppletie is 90 tot 360 µg MK-7 per dag.
  • Bij het gebruik van vitamine K-antagonisten (antistollingsmedicijnen) moet de dosis van de medicatie mogelijk bijgesteld worden wanneer je vitamine K-supplementen neemt.

 

©Hilde Maris

 

Referenties:

  1. Bourron O, Phan F. Vitamin K: a nutrient which plays a little-known role in glucose metabolism. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2019 Mar;22(2):174-181. doi: 10.1097/MCO.0000000000000541. PMID: 30550387.
  2. Ho HJ, Komai M, Shirakawa H. Beneficial Effects of Vitamin K Status on Glycemic Regulation and Diabetes Mellitus: A Mini-Review. Nutrients. 2020 Aug 18;12(8):2485. doi: 10.3390/nu12082485. PMID: 32824773; PMCID: PMC7469006.
  3. Karamzad N, Maleki V, Carson-Chahhoud K, et al. A systematic review on the mechanisms of vitamin K effects on the complications of diabetes and pre-diabetes. Biofactors. 2020 Jan;46(1):21-37. doi: 10.1002/biof.1569. Epub 2019 Oct 1. PMID: 31573736.
  4. Sai Varsha MK, Raman T, Manikandan R, et al. Hypoglycemic action of vitamin K1 protects against early-onset diabetic nephropathy in streptozotocin-induced rats. Nutrition. 2015 Oct;31(10):1284-92. doi: 10.1016/j.nut.2015.05.012. Epub 2015 Jun 6. PMID: 26333893.
  5. Jeannin AC, Salem JE, Massy Z, et al. Inactive matrix gla protein plasma levels are associated with peripheral neuropathy in Type 2 diabetes. PLoS One. 2020 Feb 24;15(2):e0229145. doi: 10.1371/journal.pone.0229145. Erratum in: PLoS One. 2020 May 5;15(5):e0232996. PMID: 32092076; PMCID: PMC7039520.
Rubriek
Kort & Krachtig