Verschenen in
Vitamine D en omega-3 vetzuren voorkomen auto-immuunziekten
Auto-immuunziekten zijn ziektebeelden die ontstaan door een aanhoudende immuun- en ontstekingsreactie tegen het eigen lichaam. In welk orgaan of lichaamssysteem de overmatige ontsteking zich manifesteert, is deels afhankelijk van genetische vatbaarheid en deels van voeding, leefstijl en omgevingsfactoren (vb. roken, alcohol, te veel suikers, medicijnen, stress, …).
Twee stoffen die een overdreven immuun- en ontstekingsreactie afremmen, zijn vitamine D en omega-3 vetzuren. Vitamine D is een hormoon dat nodig is voor een gezond immuunsysteem dat in staat is om ziekteverwekkers te bestrijden, maar ook overdreven ontsteking af te remmen. Uit omega-3 vetzuren worden heel krachtige ontsteking opheffende stoffen aangemaakt (zoals resolvinen). Een gebrek aan vitamine D (zonlicht) en omega-3 vetzuren (noten, zaden, algen, vette vis) verhoogt de kans dat je een auto-immuun- of ontstekingsziekte krijgt. Wie niet genoeg in de zon komt en niet genoeg noten, zaden, algen en/of vette vis eet, kan auto-immuniteit afwenden door suppletie met vitamine D en omega-3 vetzuren.
In een onderzoek bij 26.000 volwassenen, waarin eigenlijk het effect van vitamine D en omega-3 vetzuren op kanker en hart- en vaatziekten onderzocht werd, vond men een sterk beschermend effect tegen auto-immuunziekten. Wie vijf jaar een vitamine D en/of omega-3 supplement nam, had 25 tot 30% minder kans om een auto-immuunziekte te krijgen dan wie een placebo nam. Dat is volgens de onderzoekers een heel belangrijke bescherming, aangezien er geen medicijnen zijn die auto-immuniteit kunnen voorkomen. De hoeveelheden die in dit onderzoek genomen werden, waren heel bescheiden: 2.000 IE vitamine D en/of 1.000 mg omega-3 vetzuren per dag (Hahn J, 2021).
Mensen met een genetische vatbaarheid voor auto-immuniteit (bij wie het veel voorkomt in de familie) kunnen door langdurige suppletie met vitamine D en omega-3 vetzuren de kans op een auto-immuunziekte dus aanzienlijk verkleinen. Op korte termijn zullen ze weinig verschil maken, ze moeten jarenlang genomen worden. Voedingstherapie werkt namelijk niet hetzelfde als medicijnen. Het duurt lang voor de effecten merkbaar zijn, maar het voordeel is dat voedingsstoffen in heel het lichaam werken. Vitamine D en omega-3 vetzuren beschermen niet alleen tegen auto-immuniteit, maar tegen alle immuun- en ontstekingsziekten.
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat zelf-ontsteking de kernfactor is bij alle (neuro)degeneratiezieken en dat een aanhoudende ontstekingsreactie de eerste stap is in het ontstaan van ziektebeelden waarvan men tot nog toe aannam dat ze heel verschillende oorzaken hadden. Zowel bij diabetes type 2, atherosclerose, jicht, pseudojicht, osteoporose, kanker, alzheimer, parkinson en alle andere (neuro)degeneratieziekten speelt overmatige ontsteking een sleutelrol. Zelfs (vroegtijdige) veroudering wordt beschouwd als het gevolg van zelf-ontsteking (Ciccarelli F, 2014; Richards RI, 2018).
Hoewel ongezonde voedings- en leefstijlfactoren een grote rol spelen in het ontstaan van auto-immuniteit en zelf-ontsteking, zijn ze slechts een stukje van de puzzel. Het toenemend gebruik van medicijnen, de toenemende blootstelling aan toxische stoffen, milieuvervuiling en straling, het verstoord microbieel evenwicht (zowel in het lichaam als in de omgeving), chronische stress en het wijdverbreid gebrek aan vitamine D – en vooral de interactie tussen al deze factoren – levert een grote bijdrage aan de opmars van zelf-ontstekingsziekten.
Aan een aantal van die factoren, zoals milieuvervuiling en straling, kan je zelf weinig veranderen, maar je kan jezelf er wel tegen beschermen door je lichaam optimaal te ondersteunen met gezonde voeding en een gezonde leefstijl. Vitamine D en omega-3 vetzuren kunnen daar dus een groot verschil in maken, maar voor een volledige bescherming zullen ze niet voldoende zijn.
©Hilde Maris
Meer info
De natuurlijke preventie en behandeling van auto-immuunziekten en zelf-ontstekingsziekten wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 52.
Referenties:
- Ciccarelli F, De Martinis M, Ginaldi L. An update on autoinflammatory diseases. Curr Med Chem. 2014;21(3):261-9. doi: 10.2174/09298673113206660303. PMID: 24164192; PMCID: PMC3905709.
- Hahn J, Cook N, Alexander E, et al. Vitamin D and Marine n-3 Fatty Acid Supplementation and Prevention of Autoimmune Disease in the VITAL Randomized Controlled Trial. Abstract number 0957. ACR Convergence 2021.
- Richards RI, Robertson SA, Kastner DL. Neurodegenerative diseases have genetic hallmarks of autoinflammatory disease. Hum Mol Genet. 2018 Aug 1;27(R2):R108-R118. doi: 10.1093/hmg/ddy139. PMID: 29684205; PMCID: PMC6061832.