Voedingsstoffen voor het verlichten van droge ogen

Iedereen heeft wel eens last van droge ogen, bijvoorbeeld door droge lucht of door te lang naar een beeldscherm te kijken, maar droge ogen kunnen een pijnlijke aandoening zijn als je permanent te weinig oogvocht aanmaakt. Men spreekt dan van droge ogen syndroom of droge ogen ziekte.

De ogen zijn bedekt met een traanfilm die bestaat uit een slijmvlieslaag, een waterige laag en daarbovenop een beschermende vetlaag. Wanneer de ogen niet genoeg traanvocht aanmaken of traanvocht van slechte kwaliteit, kunnen ze uitdrogen en geïrriteerd worden.

Dat kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van voedingstekorten (slechte samenstelling van het traanvocht), ontsteking of beschadiging van het oogoppervlak. De belangrijkste oorzaak van droge ogen, vooral bij ouderen, is het gebruik van medicijnen, zoals niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s), pijnstillers en koortsremmers, opioïden, kalmeermiddelen, antidepressiva, bloeddrukverlagers, vochtafdrijvende middelen (diuretica), antihistaminica, en heel veel andere medicijnen (Fraunfelder FT, 2012; Gomes JAP, 2017).

Het zenuwstelsel in het oog speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van voldoende traanvocht. Het hoornvlies is een van de dichtst bezenuwde weefsels in het lichaam en het oog is daardoor heel gevoelig voor lichte aanraking, temperatuur, wind, enz. De zenuwen in het hoornvlies zijn de uitlopers van de oogzenuw, een aftakking van de trigeminuszenuw die in de hersenen begint. Voor het gezond houden van deze zenuwen zijn onder andere voldoende vitamine B1, B12, vitamine D en omega-3 vetzuren nodig. Wanneer je een gebrek hebt aan deze voedingsstoffen, kan suppletie verlichting brengen bij droge ogen.

Suppletie met vitamine B1 (thiamine) en vitamine B12 (methylcobalamine) in combinatie met kunsttranen werkt beter dan een combinatie van kunsttranen en corticosteroïdenoogdruppels voor het verlichten van droge ogen syndroom. Corticosteroïdenoogdruppels kunnen droge ogen verlichten, maar ze kunnen bepaalde symptomen ook verergeren, zoals pijn, jeuk, branderigheid, het gevoel dat er iets je oog zit en waterige ogen. Vitamine B1 en B12 herstellen de bezenuwing van het oog en verminderen daardoor ook pijn, het gevoel dat er iets in je oog zit en gevoeligheid voor licht (Ren X, 2020).

Ook vitamine D speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van traanvocht en het gezond houden van het oogoppervlak. Een gebrek aan vitamine D wordt beschouwd als een oorzaak van droge ogen syndroom. Bij mensen met droge ogen die te weinig vitamine D hebben, kan het opheffen van het vitamine D-tekort een aanzienlijke verbetering geven van de symptomen (Eslampoor A, 2022).

Ook suppletie met omega-3 vetzuren – al dan niet in combinatie met gamma-linoleenzuur (GLA) – is doeltreffend voor het behandelen van droge ogen syndroom (Giannaccare G, 2019).

De meest veelzijdige voedingsmedicijnen voor droge ogen syndroom zijn de polyfenolen. Ze werken in op verschillende onderliggende mechanismen van droge ogen en kunnen de aanmaak en de samenstelling van traanvocht op een gezond peil houden (Favero G, 2021).

©Hilde Maris

Referenties:

1. Eslampoor A, Najjaran M, Arjmand Askari E, et al. Effect of oral vitamin D supplementation on dry eye disease patients with vitamin D deficiency. Clin Exp Optom. 2022 Feb 21:1-6. doi: 10.1080/08164622.2022.2033601. Epub ahead of print. PMID: 35188874.
2. Favero G, Moretti E, Krajčíková K, et al. Evidence of Polyphenols Efficacy against Dry Eye Disease. Antioxidants (Basel). 2021 Jan 28;10(2):190. doi: 10.3390/antiox10020190. PMID: 33525721; PMCID: PMC7911148.
3. Fraunfelder FT, Sciubba JJ, Mathers WD. The role of medications in causing dry eye. J Ophthalmol. 2012;2012:285851. doi: 10.1155/2012/285851. Epub 2012 Aug 27. Erratum in: J Ophthalmol. 2019 Mar 4;2019:2989680. PMID: 23050121; PMCID: PMC3459228.
4. Giannaccare G, Pellegrini M, Sebastiani S, et al. Efficacy of Omega-3 Fatty Acid Supplementation for Treatment of Dry Eye Disease: A Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Cornea. 2019 May;38(5):565-573. doi: 10.1097/ICO.0000000000001884. PMID: 30702470.
5. Gomes JAP, Azar DT, Baudouin C, et al. TFOS DEWS II iatrogenic report. Ocul Surf. 2017 Jul;15(3):511-538. doi: 10.1016/j.jtos.2017.05.004. Epub 2017 Jul 20. PMID: 28736341.
6. Ren X, Chou Y, Jiang X, et al. Effects of Oral Vitamin B1 and Mecobalamin on Dry Eye Disease. J Ophthalmol. 2020 Sep 9;2020:9539674. doi: 10.1155/2020/9539674. PMID: 33005449; PMCID: PMC7508221.