Waarom geen enkele 'melk' moedermelk kan vervangen

Er zijn tegenwoordig heel veel kwalitatieve babyformules die de samenstelling van moedermelk zo goed mogelijk nabootsen, maar geen enkele daarvan heeft dezelfde eigenschappen als moedermelk. Borstvoeding blijft de beste preventie tegen immuunstoornissen, allergie, auto-immuniteit, een verstoorde darmflora, diabetes, overgewicht, ... (Martin CR, 2016).

Alleen moedermelk bevat alle stoffen die een baby nodig heeft in de juiste verhouding. Het bevat heel veel uiteenlopende bioactieve stoffen (immunoglobulinen, oligosachariden, hormonen, cytokinen, antimicrobiële stoffen, groeifactoren, enz.) die de baby helpen om een gezonde darmflora, een gezond immuunsysteem en gezonde hersenen te ontwikkelen. Bovendien is de samenstelling van moedermelk nooit dezelfde, ze verandert constant om zich aan te passen aan de behoefte van de baby. De eiwitten zijn afgestemd op het spijsverteringsstelsel van de baby en het gehalte daalt naarmate de baby groeit. Als de baby ziek is, maakt de moeder meer immuunversterkende stoffen aan.

Moedermelk is een goede bron van omega-3, omega-6 en omega-9 vetzuren, inclusief de essentiële vetzuren die de baby zelf niet kan aanmaken. Het gehalte aan omega-3 en omega-6 vetzuren stijgt in de loop van de tijd om aan de verhoogde behoefte van de baby te voldoen. Deze vetzuren zijn uiterst belangrijk voor de groei, de hersenontwikkeling, een gezond zenuwstelsel, een goed zicht, een sterke weerstand en het voorkomen van overdreven ontsteking, allergie en auto-immuunziekten.

Moedermelk is bijzonder rijk aan oligosachariden, dat zijn suikers die de darmbacteriën voeden. Ze beschermen de baby tegen ziekteverwekkers en voorkomen een overdreven immuunreactie, zoals allergie. Er worden heel veel verschillende soorten oligosachariden gevonden in moedermelk, die variëren afhankelijk van de leeftijd van de baby, genetische factoren, het voedingspatroon en de omgeving (Rousseaux A, 2021). Het effect daarvan kan niet nagebootst worden door toevoeging van prebiotische galacto- en fructo-oligosachariden (GOS en FOS) aan babyformules (ook al zijn deze zeker een meerwaarde).

De meeste babyformules zijn op basis van koemelk die verdund wordt om het gehalte aan vetten en eiwitten te verminderen. Er worden ook vetzuren, (synthetische) vitaminen en mineralen en andere voedingsstoffen aan toegevoegd.

Wanneer een baby allergisch is voor koemelk, worden vaak formules op basis van soja gekozen. Sommige baby’s kunnen ook allergisch zijn voor soja, maar in de meeste gevallen wordt het goed verdragen. Het is hoe dan ook geen goed idee om baby’s uitsluitend te voeden met sojamelk, tenzij met een goed uitgebalanceerde formule.

Tegenwoordig zijn er veel betere en completere dierlijke of plantaardige formules verkrijgbaar dan vroeger, met verschillende eiwitbronnen, met toevoeging van essentiële vetzuren, vitaminen, mineralen, prebiotica (FOS en GOS), enz. om de samenstelling van moedermelk zo goed mogelijk na te bootsen. Ze kunnen moedermelk nog altijd niet evenaren, maar ze zijn een goed alternatief voor wie geen borstvoeding kan geven. Kies bij voorkeur formules met natuurlijke vitaminen en goed opneembare mineralen.

©Hilde Maris

Referenties:

1. Fanaro S, Boehm G, Garssen J, et al. Galacto-oligosaccharides and long-chain fructo-oligosaccharides as prebiotics in infant formulas: a review. Acta Paediatr Suppl. 2005 Oct;94(449):22-6. doi: 10.1111/j.1651-2227.2005.tb02150.x. PMID: 16214761.
2. Martin CR, Ling PR, Blackburn GL. Review of Infant Feeding: Key Features of Breast Milk and Infant Formula. Nutrients. 2016 May 11;8(5):279. doi: 10.3390/nu8050279. PMID: 27187450; PMCID: PMC4882692.
3. Rousseaux A, Brosseau C, Le Gall S, et al. Human Milk Oligosaccharides: Their Effects on the Host and Their Potential as Therapeutic Agents. Front Immunol. 2021 May 24;12:680911. doi: 10.3389/fimmu.2021.680911. PMID: 34108974; PMCID: PMC8180913.