Vitamine B5 verhoogt bruin vet en voorkomt overgewicht

Bruin vet is vetweefsel dat energie uit vetten en suikers kan omzetten in warmte, een proces dat thermogenese genoemd wordt. Bruin vet verhoogt het energieverbruik en de vetverbranding. Slanke mensen hebben meer actief bruin vet dan mensen met overgewicht. Het activeren van bruin vet wordt gezien als een manier om overgewicht te voorkomen en te behandelen.

Activatie van bruin vet verhoogt de afbraak van opgestapelde vetten in het vetweefsel. Het verhoogt de gevoeligheid van cellen voor het hormoon insuline en verbetert de opname van glucose door cellen. Het heeft een gelijkaardig effect als beweging. Een hoge activiteit van bruin vet is gelinkt aan minder lichaamsvet, minder bloedvetten, een lagere bloedsuikerspiegel en een hogere insulinegevoeligheid. Met andere woorden: aan een betere metabole gezondheid.

Er zijn een aantal medicijnen en natuurlijke stoffen die wit vet kunnen omzetten in bruin vet door het zenuwstelsel te stimuleren (zoals efedrine en cafeïne), maar ze hebben cardiovasculaire bijwerkingen, vooral wanneer ze in hoge geïsoleerde doses genomen worden. Er zijn ook voedingsstoffen die bruin vet verhogen - zoals p-synefrine (zure sinaasappel, Citrus aurantium), capsaïcine (pepers), chlorogeenzuur (groene koffiebonen), groene thee, citrusflavonoïden, luteïne en fucoxanthine (carotenoïden). Ze werken niet of veel minder in op het zenuwstelsel en zijn daarom veiliger.

Recent werd nog een bijzondere voedingsstof aan dit lijstje toegevoegd, namelijk vitamine B5 of pantotheenzuur. Pantotheenzuur zit in alle cellen in de vorm van coënzym A, een stof die een sleutelrol speelt in heel veel biochemische processen. Vitamine B5 is onder andere nodig voor een gezonde bijnierfunctie en voor de energieaanmaak uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Ze is ook betrokken bij de omzetting van wit vet in bruin vet. Suppletie met vitamine B5 vermindert vetopstapeling, keert leververvetting om en verbetert het glucosemetabolisme (in dierenonderzoek). Het wordt beschouwd als een natuurlijk voedingsmedicijn voor het voorkomen of behandelen van overgewicht, diabetes en de gevolgen daarvan (Zhou H, 2022).

Vitamine B5 zit onder andere in pinda’s, amandelen, avocado, broccoli, peulvruchten, paddenstoelen, zoete aardappelen vis, schaaldieren, kip, yoghurt en eigeel. De belangrijkste bron van vitamine B5 is echter een gezonde darmflora. Wanneer je chronisch gestrest bent, te veel alcohol drinkt of een verstoorde darmflora hebt, heb je mogelijk extra vitamine B5 nodig.

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor vitamine B5 is 5 tot 10 mg. Dat is voor veel mensen te weinig voor een optimale gezondheid. De gangbare preventieve dosis is 50 mg in een goed B-complex met actieve vormen. Therapeutisch kan 500 tot 1.000 mg of meer gegeven worden, bijvoorbeeld bij een slechte bijnierfunctie, alcoholintoxicatie, stress, vermoeidheid, acne of andere huidklachten. De beste vorm van vitamine B5 is calcium-D-pantothenaat.

©Hilde Maris

Meer info
De natuurlijke behandeling van overgewicht en manieren om bruin vet te activeren worden uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 36.

Referentie:
Zhou H, Zhang H, Ye R, et al. Pantothenate protects against obesity via brown adipose tissue activation. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2022 Jul 1;323(1):E69-E79. doi: 10.1152/ajpendo.00293.2021. Epub 2022 May 16. PMID: 35575231.