Essentiële oliën helpen de reukzin herstellen na covid

Na het doormaken van een covid-infectie – of een andere infectie – kan je nog lange tijd een verminderde of veranderde reukzin hebben. Je kan minder goed ruiken of zelfs (bijna) niets meer ruiken, maar je kan geuren ook anders ervaren dan normaal. Alles kan een beetje hetzelfde ruiken, en vaak is dat geen aangename geur. Dingen die voordien lekker roken, kunnen nu stinken en een rottige, chemische geur hebben.

Essentiële oliën, met hun sterke aroma’s die in de aromatherapie voor verschillende doeleinden ingezet worden, kunnen helpen om een verloren, verminderde of verstoorde reukzin te herstellen.

De medische term daarvoor is olfactorische training of reuktraining. De aroma’s van essentiële oliën stimuleren de zenuwen die boodschappen doorsturen naar de hersenen, waardoor we een bepaalde geur waarnemen. Dat zijn de olfactorische zenuwen of reukzenuwen.

Een heftige ontstekingsreactie tegen een virus of bacterie in de luchtwegen kan deze zenuwen beschadigen. In de meeste omstandigheden kunnen zenuwen genezen of terug groeien nadat ze beschadigd zijn. Dat heet neuroplasticiteit. Het kan echter heel lang duren voor ernstige zenuwschade helemaal hersteld is. Bepaalde voedingsstoffen kunnen daarbij helpen, onder andere de B-vitaminen, omega-3 vetzuren, vitamine C en polyfenolen.

Maar de zenuwen kunnen ook rechtstreeks geprikkeld worden zodat ze sneller herstellen. Omdat de reukzenuwen juist heel gevoelig zijn voor geuren, reageren ze daar het beste op. De sterke aroma’s van essentiële oliën kunnen de ongevoelig geworden zenuwen terug ‘wakker schudden’. Aromatherapeuten zijn bekend met dit verschijnsel, maar ondertussen is er ook vanuit de conventionele geneeskunde belangstelling voor de mogelijkheden van aromatherapie voor het herstellen van reukverlies.

Dat het werkt, werd onlangs bevestigd in een studie bij 275 mensen van 18 tot 71 jaar die na covid hun reukzin (deels) verloren hadden. Ze moesten drie maanden lang elke dag de aroma’s van vier verschillende oliën opsnuiven gedurende 15 seconden, met 30 seconden ‘rust’ tussen elk aroma.

Een standaard reuktraining gebruikt vier specifieke geuren: roos, citroen, eucalyptus en kruidnagel. Bij één groep deelnemers werden deze vier aroma’s gebruikt. Een tweede groep moest zelf vier geuren kiezen uit een aanbod van 24 verschillende aroma’s. Een derde groep kreeg geen reuktraining en diende als controle. Een deel van de deelnemers kreeg ook beelden te zien van de geuren die ze roken.

In beide groepen die de reuktraining kregen, was er een aanzienlijke verbetering in de reukzin na drie maanden. Zelf geuren mogen kiezen en begeleidende beelden hadden een iets sterker effect.

©PlaceboNocebo

Meer info
Welke factoren bepalen hoe ziek men wordt van een covid-infectie wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 53.

Referentie:
Khan AM, Piccirillo J, Kallogjeri D, et al. Efficacy of Combined Visual-Olfactory Training With Patient-Preferred Scents as Treatment for Patients With COVID-19 Resultant Olfactory Loss: A Randomized Clinical Trial. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2022 Dec 29. doi: 10.1001/jamaoto.2022.4112. Epub ahead of print. PMID: 36580304.