Vitamine C gebrek en lage bloeddruk

Een te lage bloeddruk (hypotensie) krijgt minder aandacht dan een hoge bloeddruk, omdat het in de meeste gevallen vrij onschuldig is, maar ook omdat er geen specifieke medicijnen zijn om het te behandelen. Een van de bekendste vormen van lage bloeddruk is orthostatische hypotensie, het plots dalen van de bloeddruk wanneer je rechtstaat vanuit een zittende of liggende houding.

Wanneer je rechtstaat, zakt bloed naar beneden, naar de benen, waardoor de bloeddruk daalt. Baroreceptoren (die constant de bloeddruk meten) detecteren de daling van de bloeddruk en sturen signalen naar de hersenen – die op hun beurt signalen naar het hart sturen om de hartslag te verhogen – en naar de bloedvaten om samen te trekken, zodat de bloeddruk weer stijgt. Bij orthostatische hypotensie werkt dit mechanisme niet goed (of niet snel genoeg) en daalt de bloeddruk, met als gevolg duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd, wazig zicht en (neiging tot) flauwvallen.

Orthostatische hypotensie komt vooral voor bij oudere mensen, omdat de baroreceptoren minder gevoelig zijn, omdat de bloedvaten minder snel reageren op wijzigingen in de hartslag en omdat het sympathisch zenuwstelsel minder snel reageert op veranderingen van houding. Dat kan ook het gevolg zijn van een gebrek aan vitamine B12, dat heel veel voorkomt bij oudere mensen (Ganjehei L, 2012).

Een andere mogelijke oorzaak is een gebrek aan vitamine C, die nodig is voor een gezonde respons van het autonoom zenuwstelsel op een lage bloeddruk. Voor een snelle reactie van het hart en de bloedvaten op een daling van de bloeddruk, moet er voldoende (nor)adrenaline vrijgegeven worden door het sympathisch zenuwstelsel. Bij orthostatische hypotensie is de adrenaline-respons tijdens het opstaan vaak te laag (Loavenbruck A, 2015). Dat kan een gevolg zijn van te weinig vitamine C.

Vitamine C is nodig voor de aanmaak en de werking van (nor)adrenaline. Het enzym dopamine bèta-hydroxylase dat dopamine omzet in noradrenaline werkt niet (goed) zonder vitamine C. Een gebrek aan of een lage activiteit van dit enzym is een van de oorzaken van een lage bloeddruk (Robertson D, 2008).

Vitamine C versterkt ook de werking van adrenaline, onder andere bij het vernauwen van de bloedvaten voor het verhogen van de bloeddruk. Een gebrek aan vitamine C kan orthostatische hypotensie veroorzaken. Hoge doses vitamine C (eventueel intraveneus) kunnen in dat geval de lage bloeddruk heel snel genezen (Zipursky JS, 2014).

Lage bloeddruk, duizeligheid en vermoeidheid zijn symptomen van scheurbuik, wat nog veel meer voorkomt dan men denkt, vooral bij ouderen, maar ook bij jonge mensen die weinig of geen groenten en fruit eten. Vitamine C wordt opgebruikt door stress, infecties, roken, luchtvervuiling, te veel geraffineerde koolhydraten en suikers eten, bepaalde medicijnen, en andere omstandigheden. De gemiddelde dagelijkse behoefte is 1 tot 3 gram, maar de meeste mensen hebben veel meer nodig om hun vitamine C op peil te houden.

Als je een te lage bloeddruk hebt, loont het altijd de moeite om suppletie met minstens 1.000 µg vitamine B12 (methylcobalamine + adenosylcobalamine) en minstens 3 gram vitamine C per dag te proberen.

©PlaceboNocebo

Meer info
Lage bloeddruk wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 29.

Referenties:

1. Ganjehei L, Massumi A, Razavi M, et al. Orthostatic hypotension as a manifestation of vitamin B12 deficiency. Tex Heart Inst J. 2012;39(5):722-3. PMID: 23109778; PMCID: PMC3461697.
2. Loavenbruck A, Sandroni P. Neurogenic orthostatic hypotension: roles of norepinephrine deficiency in its causes, its treatment, and future research directions. Curr Med Res Opin. 2015 Nov;31(11):2095-104. doi: 10.1185/03007995.2015.1087988. Epub 2015 Oct 13. PMID: 26373628.
3. Robertson D. The pathophysiology and diagnosis of orthostatic hypotension. Clin Auton Res. 2008 Mar;18 Suppl 1:2-7. doi: 10.1007/s10286-007-1004-0. Epub 2008 Mar 27. PMID: 18368300.
4. Zipursky JS, Alhashemi A, Juurlink D. A rare presentation of an ancient disease: scurvy presenting as orthostatic hypotension. BMJ Case Rep. 2014 May 23;2014:bcr2013201982. doi: 10.1136/bcr-2013-201982. PMID: 24859547; PMCID: PMC4039837.