Pancreasvervetting, een voorbode van pancreaskanker

Pancreasvervetting is een aandoening van de alvleesklier die steeds meer voorkomt. Uit screening in het kader van onderzoek blijkt dat 10 tot 58% van de onderzochte personen te veel vet in de pancreas heeft. De hoogste cijfers ziet men bij mensen met obesitas en leververvetting. Het komt ook al vaak voor bij kinderen, vooral bij kinderen met (zwaar) overgewicht (Truong E, 2022).

Pancreasvervetting is geen opzichzelfstaand verschijnsel, het is gelinkt aan opstapeling van vetten in andere weefsels en organen, zoals overgewicht, leververvetting, galblaasvervetting en te veel vetten in het bloed.

Bij pancreasvervetting wordt een (groot) deel van de normale pancreascellen vervangen door vetcellen. Dat is voornamelijk het gevolg van de beschadiging van die cellen, bijvoorbeeld door te veel alcohol, toxische stoffen, medicijnen, te veel ijzer, virale infecties, ontsteking, een hoge bloedsuikerspiegel, een gebrek aan beschermende voedingsstoffen, enz.

De opstapeling van vet in de pancreas beschadigt de enzym- en hormoon-aanmakende cellen, tast de werking van de pancreas aan, wekt ontsteking op en stimuleert fibrose en tumorvorming. Een vette pancreas verhoogt het risico op pancreasinsufficiëntie, diabetes, pancreasstenen, pancreasontsteking, pancreasfibrose en pancreaskanker.

Te veel vet in de pancreas creëert een ideale omgeving voor het ontstaan en de groei van tumoren. Het veroorzaakt ontsteking, activeert de aanmaak van extra bindweefsel en verhoogt de activiteit van kankergenen. Het verhindert de zelfvernietiging van kankercellen en vergroot hun vermogen tot verspreiding en uitzaaiing. Pancreasvervetting onderdrukt bovendien de werking van het immuunsysteem en zorgt ervoor dat immunotherapie niet werkt. Het geeft een slechtere prognose en bemoeilijkt de behandeling van pancreaskanker (Chang ML, 2022; Truong E, 2022; Manzo T, 2020).

Het behandelen van pancreasvervetting is een basisvoorwaarde om ernstige ziektebeelden zoals pancreasfibrose en -kanker te voorkomen. Pancreaskanker is een van de moeilijkst te behandelen vormen van kanker, en heeft een heel slechte prognose.

Als je overgewicht en te veel buikvet hebt, en vooral als je de diagnose pancreasvervetting en/of leververvetting gekregen hebt, is dit het moment om in te grijpen. Hoe langer je wacht, hoe meer je pancreas beschadigd wordt en hoe hoger het risico op moeilijk te behandelen pancreatitis, fibrose en kanker.

De enige doeltreffende behandeling van pancreasvervetting is gezonde voeding, afvallen en meer bewegen (Zhang CL, 2021). Er zijn ook een aantal voedingsstoffen die ingezet kunnen worden om de “ontvetting” te versnellen en om de pancreas op korte termijn te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van te veel vetopstapeling. Vooral ontstekingsremmende en antioxiderende voedingsstoffen zoals omega-3 vetzuren, vitamine E, carotenoïden en polyfenolen beschermen de pancreas en alle andere organen tegen de schadelijke effecten van te veel vet (Perez-Martinez P, 2010; McCarty MF, 2021; Bartolini D, 2022; Lee Y, 2019).

©PlaceboNocebo
 

Meer lezen over dit onderwerp?

De preventie en behandeling van vervetting, ontsteking, fibrose en kanker van de pancreas (of alvleesklier) wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 71.

Referenties:

1. Bartolini D, Marinelli R, Stabile AM, et al. Wheat germ oil vitamin E cytoprotective effect and its nutrigenomics signature in human hepatocyte lipotoxicity. Heliyon. 2022 Sep 23;8(9):e10748. doi: 10.1016/j.heliyon.2022.e10748. PMID: 36193535; PMCID: PMC9525900.
2. Chang ML. Fatty Pancreas-Centered Metabolic Basis of Pancreatic Adenocarcinoma: From Obesity, Diabetes and Pancreatitis to Oncogenesis. Biomedicines. 2022 Mar 17;10(3):692. doi: 10.3390/biomedicines10030692. PMID: 35327494; PMCID: PMC8945032.
3. Lee Y, Hu S, Park YK, et al. Health Benefits of Carotenoids: A Role of Carotenoids in the Prevention of Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. Prev Nutr Food Sci. 2019 Jun;24(2):103-113. doi: 10.3746/pnf.2019.24.2.103. Epub 2019 Jun 30. PMID: 31328113; PMCID: PMC6615349.
4. Manzo T, Prentice BM, Anderson KG, et al. Accumulation of long-chain fatty acids in the tumor microenvironment drives dysfunction in intrapancreatic CD8+ T cells. J Exp Med. 2020 Aug 3;217(8):e20191920. doi: 10.1084/jem.20191920. PMID: 32491160; PMCID: PMC7398173.
5. McCarty MF, DiNicolantonio JJ. Maintaining Effective Beta Cell Function in the Face of Metabolic Syndrome-Associated Glucolipotoxicity-Nutraceutical Options. Healthcare (Basel). 2021 Dec 21;10(1):3. doi: 10.3390/healthcare10010003. PMID: 35052168; PMCID: PMC8775473.
6. Perez-Martinez P, Perez-Jimenez F, Lopez-Miranda J. n-3 PUFA and lipotoxicity. Biochim Biophys Acta. 2010 Mar;1801(3):362-6. doi: 10.1016/j.bbalip.2009.09.010. Epub 2009 Sep 23. PMID: 19781663.
7. Truong E, Pandol S, Jeon C. Uniting epidemiology and experimental models: pancreatic steatosis and pancreatic cancer. EBioMedicine. 2022 May;79:103996. doi: 10.1016/j.ebiom.2022.103996. Epub 2022 Apr 8. PMID: 35405390; PMCID: PMC9010750.
8. Zhang CL, Wang JJ, Li JN, et al. Nonalcoholic fatty pancreas disease: An emerging clinical challenge. World J Clin Cases. 2021 Aug 16;9(23):6624-6638. doi: 10.12998/wjcc.v9.i23.6624. PMID: 34447810; PMCID: PMC8362510.