Spataders behandelen, beenzweren en trombose voorkomen

Spataders zijn een van de eerste tekenen van ongezonde aders en ook de meest voorkomende symptomen van chronische veneuze ziekte. De ontsierende aders zijn niet alleen een esthetisch probleem, ze kunnen een voorbode zijn van ergere klachten en complicaties.

Spataders worden vaak “behandeld” door ze weg te nemen, dicht te schroeien, dicht te spuiten of te verharden. Het bloed moet dan via andere aders naar het hart terugstromen. De zieke aders vormen ogenschijnlijk geen probleem meer, maar er verandert ook niets aan de oorzaken van aderziekte.

Spataders die verwijderd zijn, kunnen niet terugkeren, maar aders die dichtgeschroeid of verhard zijn kunnen later opnieuw problemen veroorzaken. Als de oorzaken van de slecht werkende aders niet weggenomen worden, kunnen er ook nieuwe spataders ontstaan of kunnen “onschuldige” spataders evolueren tot een ernstigere vorm van veneuze insufficiëntie, beenzweren en trombose.

Zieke aders moeten niet uitgeschakeld worden, ze moeten zo goed mogelijk hersteld worden.

In welke mate bestaande spataders nog kunnen hersteld worden met voedingstherapie, hangt af van de ernst van de spataders en genetische factoren. Er bestaan geen wondermiddelen die spataders op korte termijn doen verdwijnen, maar als je het grondig aanpakt – en je lichaam de tijd geeft – kan je soms heel goede resultaten bereiken.

Ook wanneer spataders niet (helemaal) verdwijnen, kan je met voedingstherapie voorkomen dat aderziekte erger wordt, dat je beenzweren ontwikkelt of een trombose krijgt. En zelfs in de vergevorderde stadia van aderziekte kan je nog altijd ingrijpen. Met de juiste aanpak kunnen beenzweren genezen en wegblijven, kunnen de gevolgen van een trombose beperkt worden en kan een nieuwe trombose voorkomen worden. Hoe eerder je ingrijpt, hoe meer kans op een goed herstel.

Beenzweren worden beschouwd als de meest ernstige vorm van aderziekte, en de moeilijkst te genezen fase. Als je een beenzweer ontwikkelt, zijn niet alleen de aders zwaar beschadigd, maar ook het omliggende bindweefsel, de zenuwen, de huid en de lymfekanalen. De belangrijkste drijvende kracht achter het ontstaan en het niet genezen van beenzweren is chronische ontsteking (Raffetto JD, 2020).

Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) en corticosteroïden zijn echter niet de beste keuze om hiervoor in te zetten, omdat ze de wondgenezing verstoren. Ook antistollingsmedicijnen, die bij aderziekte vaak gebruikt worden om trombose te voorkomen, kunnen het herstel van beschadigde aders en de genezing van beschadigde huid verhinderen. Ze kunnen zelf beenzweren veroorzaken (Anderson K, 2014, Medoro A, 2022; Bezier M, 2011).

Voedingstherapie is de enige doeltreffende manier om beenzweren te voorkomen of te helpen genezen. Voldoende eiwitten, vitamine A, C, D, E en K, de B-vitaminen, zink, selenium, koper en ijzer (en vooral een goede mineralenbalans) zijn essentieel voor een gezonde wondgenezing (Mościcka P, 2022; Melo PG, 2022).

Mensen met chronische beenzweren hebben heel vaak een gebrek aan eiwitten, vitamine A, C en E, vitamine B6 en foliumzuur, vitamine D, omega-3 vetzuren en zink (Melo PG, 2022).

Deze tekorten herstellen met suppletie versnelt de genezing van chronische beenzweren (Mościcka P, 2022; Melo PG, 2022; Serini S, 2021; Burkiewicz CJ, 2012).

De vertraagde bloedstroom en de beschadigde vaatwanden bij aderziekte en spataders verhogen de bloedstolling en bevorderen de vorming van bloedklonters en trombose (Pilard M, 2022).

Bij een verhoogd risico op trombose worden bijna altijd antistollingsmedicijnen (de zogenaamde “bloedverdunners”) ingezet, maar ze lossen het probleem niet op. Ze kunnen zelf bloedklonters veroorzaken. Ook farmaceutische ontstekingsremmers, zoals niet-steroïde ontstekingsremmers, COX-2 remmers, paracetamol en corticosteroïden, kunnen trombose in de hand werken.

Een goed alternatief zijn omega-3 vetzuren. Deze krachtige ontstekingsremmende voedingsstoffen blokkeren de genezende werking van ontsteking niet. Ze dragen bij aan een goede wondgenezing, een gezonde bloedstolling en een evenwichtige immuunreactie. Ze kunnen beenzweren voorkomen en de genezing van chronische beenzweren bevorderen (Serini S, 2021).

Een hoge inname (of hoge bloedwaarden) van omega-3 vetzuren verlaagt ook het risico op (terugkerende) diepe veneuze trombose (Isaksen T, 2018; (Reiner MF, 2017).

Mensen die veel omega-6 vetzuren en weinig omega-3 vetzuren eten, hebben meer kans op een diepe veneuze trombose (Hiki M, 2017).

Er is ook een verband tussen een lage inname van voedingsvezels en het risico op spataders (Elamrawy S, 2021). Vezelrijke voeding, zoals groenten, fruit, peulvruchten, noten en zaden, levert ook polyfenolen en andere plantenstoffen, die de aders op verschillende manieren gezond houden of helpen genezen. De meeste medicijnen die ontwikkeld worden voor het behandelen van spataders, zijn gebaseerd op planten en plantenstoffen, vitamine C en (citrus)flavonoïden.

Citrusflavonoïden, zoals diosmine, rutine en hesperitine, anthocyanidinen uit druiven(pitten) en bessen, en diverse kruiden en specerijen, worden beschouwd als de beste voedingsmedicijnen voor spataders en veneuze insufficiëntie (Lichota A, 2019; Mansilha A, 2019). Maar ook heel veel andere polyfenolen en flavonoïden worden onderzocht omdat ze de vaatwanden gezond houden of helpen herstellen.

©PlaceboNocebo

Meer lezen over dit onderwerp?

De preventie en behandeling van spataders, chronisch veneuze ziekte en aambeien wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 67.

Referenties:

1. Anderson K, Hamm RL. Factors That Impair Wound Healing. J Am Coll Clin Wound Spec. 2014 Mar 24;4(4):84-91. doi: 10.1016/j.jccw.2014.03.001. PMID: 26199879; PMCID: PMC4495737.
2. Bezier M, Perceau G, Reguiai Z, et al. Ulcères de jambe nécrotiques induits par les anti-vitamines K : à propos de cinq cas [Necrotic leg ulcers induced by vitamin K antagonists: five cases]. Ann Dermatol Venereol. 2011 Oct;138(10):657-63. French. doi: 10.1016/j.annder.2011.06.008. PMID: 21978501.
3. Burkiewicz CJ, Guadagnin FA, Skare TL, et al. Vitamin D and skin repair: a prospective, double-blind and placebo controlled study in the healing of leg ulcers. Rev Col Bras Cir. 2012 Sep-Oct;39(5):401-7. English, Portuguese. doi: 10.1590/s0100-69912012000500011. PMID: 23174792.
4. Elamrawy S, Darwish I, Moustafa S, et al. Epidemiological, life style, and occupational factors associated with lower limb varicose veins: a case control study. J Egypt Public Health Assoc. 2021 Jul 6;96(1):19. doi: 10.1186/s42506-021-00075-0. PMID: 34228245; PMCID: PMC8260646.
5. Hiki M, Miyazaki T, Shimada K, et al. Significance of Serum Polyunsaturated Fatty Acid Level Imbalance in Patients with Acute Venous Thromboembolism. J Atheroscler Thromb. 2017 Oct 1;24(10):1016-1022. doi: 10.5551/jat.37424. Epub 2017 Mar 24. PMID: 28344195; PMCID: PMC5656763.
6. Isaksen T, Evensen LH, Johnsen SH, et al. Dietary intake of marine n-3 polyunsaturated fatty acids and future risk of venous thromboembolism. Res Pract Thromb Haemost. 2018 Dec 13;3(1):59-69. doi: 10.1002/rth2.12168. PMID: 30656277; PMCID: PMC6332709.
7. Lichota A, Gwozdzinski L, Gwozdzinski K. Therapeutic potential of natural compounds in inflammation and chronic venous insufficiency. Eur J Med Chem. 2019 Aug 15;176:68-91. doi: 10.1016/j.ejmech.2019.04.075. Epub 2019 May 6. PMID: 31096120.
8. Mansilha A, Sousa J. Benefits of venoactive drug therapy in surgical or endovenous treatment for varicose veins: a systematic review. Int Angiol. 2019 Aug;38(4):291-298. doi: 10.23736/S0392-9590.19.04216-0. Epub 2019 Jul 5. PMID: 31284708.
9. Medoro A, Passarella D, Mignogna D, et al. Cutaneous Ulcer Caused by Apixaban Treatment Is Resolved after Replacement with Dabigatran. Medicina (Kaunas). 2022 May 23;58(5):691. doi: 10.3390/medicina58050691. PMID: 35630109; PMCID: PMC9146744.
10. Melo PG, Mota JF, Nunes CAB, et al. Effects of Oral Nutritional Supplementation on Patients with Venous Ulcers: A Clinical Trial. J Clin Med. 2022 Sep 26;11(19):5683. doi: 10.3390/jcm11195683. PMID: 36233551; PMCID: PMC9570985.
11. Mościcka P, Cwajda-Białasik J, Jawień A, et al. Complex treatment of venous leg ulcers including the use of oral nutritional supplementation: results of 12-week prospective study. Postepy Dermatol Alergol. 2022 Apr;39(2):336-346. doi: 10.5114/ada.2021.104730. Epub 2021 Apr 18. PMID: 35645669; PMCID: PMC9131956.
12. Pilard M, Ollivier EL, Gourdou-Latyszenok V, et al. Endothelial Cell Phenotype, a Major Determinant of Venous Thrombo-Inflammation. Front Cardiovasc Med. 2022 Apr 21;9:864735. doi: 10.3389/fcvm.2022.864735. PMID: 35528838; PMCID: PMC9068971.
13. Raffetto JD, Ligi D, Maniscalco R, et al. Why Venous Leg Ulcers Have Difficulty Healing: Overview on Pathophysiology, Clinical Consequences, and Treatment. J Clin Med. 2020 Dec 24;10(1):29. doi: 10.3390/jcm10010029. PMID: 33374372; PMCID: PMC7795034.
14. Reiner MF, Stivala S, Limacher A, et al. Omega-3 fatty acids predict recurrent venous thromboembolism or total mortality in elderly patients with acute venous thromboembolism. J Thromb Haemost. 2017 Jan;15(1):47-56. doi: 10.1111/jth.13553. PMID: 27790827.
15. Serini S, Calviello G. New Insights on the Effects of Dietary Omega-3 Fatty Acids on Impaired Skin Healing in Diabetes and Chronic Venous Leg Ulcers. Foods. 2021 Sep 28;10(10):2306. doi: 10.3390/foods10102306. PMID: 34681353; PMCID: PMC8535038.