Verschenen in
De rol van het microbioom in de wisselwerking tussen ontsteking en immuniteit
De in ons lichaam levende micro-organismen regelen bijna alle lichaamsprocessen. De grootste rol is weggelegd voor de darmflora, maar overal waar slijmvliezen zijn, zijn micro-organismen aan het werk. Ze helpen de slijmvliezen gezond houden, maar kunnen ze evengoed beschadigen. Ze sturen vandaaruit gezonde of schadelijke signalen naar overal in het lichaam.
De darmbacteriën spelen een sleutelrol in de activiteit van immuuncellen, niet alleen van het immuunsysteem in de darmen zelf, maar ook in het bloed en in heel het lichaam:
- ze zijn nodig voor de ontwikkeling en het onderhoud van het immuunsysteem in de slijmvliezen
- ze houden de barrièrefunctie van de slijmvliezen in stand
- ze maken antimicrobiële stoffen aan die de replicatie van virussen en de groei van bacteriën, schimmels en parasieten remmen
- ze stimuleren de aanmaak van zuurstofradicalen, stikstofradicalen en ontstekingsfactoren voor het vernietigen van ziekteverwekkers, beschadigde cellen en kankercellen
- ze maken uit voedingsstoffen afbraakproducten die de aanmaak van nieuwe bloedcellen stimuleren
- ze beïnvloeden de aanmaak en de rijping van witte bloedcellen in het beenmerg en de milt
- ze regelen de activiteit van witte bloedcellen
- ze regelen ontstekingsprocessen, ze kunnen ontsteking zowel opwekken als afremmen
Een verstoord microbieel evenwicht veroorzaakt ontsteking en beschadiging van de slijmvliezen, zodat micro-organismen en schadelijke stoffen dieper in het weefsel kunnen dringen. In de darmen zorgt dat er ook voor dat de darmwand meer ongewenste stoffen doorlaat naar het bloed (een “lekke” darm).
Een verstoorde darmflora en een lekke darm zijn het spreekwoordelijke Trojaans paard voor infectieziekten. Een actieve infectie kan bovendien zelf ontsteking in de darm, dysbiose en een lekke darm veroorzaken, vooral bij een typisch westers voedingspatroon dat een verstoorde darmflora en ontsteking in de hand werkt.
Een verstoord microbioom in de slijmvliezen houdt ontsteking in stand, zodat de slijmvliezen in het maagdarmkanaal, de vagina, de baarmoederhals, de longen, enz. zich niet kunnen herstellen van opgelopen schade. Ontstoken en beschadigde slijmvliezen verstoren op hun beurt het microbieel evenwicht, wat het ziekteproces in stand houdt en kan verergeren.
Voor een gezond microbioom moeten niet alleen voldoende “goede” bacteriën aanwezig zijn, maar moeten ze ook op de juiste manier gevoed worden (met voedingsvezels, polyfenolen, omega-3 vetzuren, enz.), zodat ze immuun-regulerende stoffen kunnen aanmaken.
Ontsteking remmen zonder het immuunsysteem te onderdrukken is een belangrijke voorwaarde voor het herstel van de darmflora, de vaginale flora, de longflora, de mondflora, en andere plaatsen waar bepaalde virussen, bacteriën of schimmels te talrijk of te actief geworden zijn.
Wanneer je de ontsteking wegneemt en ervoor zorgt dat de slijmvliezen zich kunnen herstellen (onder andere door de inname van omega-3 vetzuren), verdwijnen ongewenste microben en wordt het microbieel evenwicht hersteld, zonder dat je microbe-dodende middelen moet nemen.
Een microbioom-vriendelijk en ontstekingsremmend voedingspatroon, met veel groenten en fruit, noten en zaden, kruiden en specerijen, houdt de darmflora tijdens een infectie gezond en houdt de ontstekingsreactie binnen de perken.
Ook probiotica, prebiotica en natuurlijke ontstekingsremmers zoals omega-3 vetzuren, polyfenolen en vitamine D kunnen hiervoor ingezet worden.
Een combinatie van probiotica, omega-3 vetzuren en polyfenolen (bv. curcumine) is een heel goed alternatief voor farmaceutische ontstekingsremmers, met een heel brede werking en heel veel gunstige “bijwerkingen”.
