Darmbacteriën maken stoffen aan die de werking van het hart verstoren (maar alleen als je ze voedt)

Bepaalde darmbacteriën maken uit de eiwitten die je eet stoffen aan die schadelijk kunnen zijn voor het hart en de bloedvaten als er te veel van aangemaakt worden. Een van die stoffen is trimethylamine N-oxide (TMAO), die al langer gelinkt wordt aan atherosclerose, trombose, hartaanval en beroerte. Recent is er veel aandacht voor een andere boosdoener: fenylacetylglutamine (PAG). Hoe hoger de concentratie van deze stof, hoe hoger het risico op hartziekte, hartfalen en beroerte, en een slechtere uitkomst (Ottosson F, 2020; Yu F, 2021; Romano KA, 2023).

Volgens de gangbare visie ben je ‘voorbestemd’ voor hart- en vaatziekten als je veel bacteriën in je darmen hebt die TMAO of PAG aanmaken. Men wil daarom medicijnen ontwikkelen die de aanmaak of de activiteit van TMAO of PAG kunnen blokkeren, maar dat zal het probleem niet oplossen. De enige doeltreffende remedie is stoppen met het voeden van die bacteriën.

Veel dierlijke eiwitten eten levert naast TMAO en PAG nog andere afbraakproducten die niet zo gezond zijn, als er te veel van aangemaakt worden, zoals waterstofsulfide, ammoniak, secundaire galzuren, en andere. Te veel van deze stoffen kan ontsteking in de darm veroorzaken, kan de darmwand meer doorlaatbaar maken (een zogenaamde ‘lekke darm’) en is gelinkt aan de ontwikkeling van metabole ziekten, zoals overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten, niet-alcoholische leververvetting, darmkanker en nierziekte (Diether NE, 2019).

De schadelijke effecten van deze afbraakproducten worden tenietgedaan of sterk verminderd door een hoge inname van groenten, fruit en ander ongeraffineerd plantaardig voedsel.

Geen enkele van de stoffen die aangemaakt worden door darmbacteriën heeft op zichzelf een uitgesproken gezond of schadelijk effect. De impact op de darmflora – en op de rest van het lichaam – wordt bepaald door het totale voedingspatroon (Moszak M, 2020).

Een voedingspatroon dat voornamelijk bestaat uit ongeraffineerd plantaardig voedsel is de beste voedingsbodem voor een rijke, gevarieerde darmflora. Een hoge inname van voedingsvezels en polyfenolen verhoogt de ‘gunstige’ darmbacteriën en verlaagt potentieel ziekteverwekkende bacteriën (die overigens niet per definitie ziekteverwekkend zijn). Veel vezels en polyfenolen eten zorgt er ook voor dat er meer gezonde en minder ongezonde stoffen worden aangemaakt door de darmbacteriën. Een plantaardig voedingspatroon is het meest microbioom-vriendelijk voedingspatroon (Tomova A, 2019).

De darmflora wijzigt heel snel door het aanpassen van de voeding. Al na een dag worden veranderingen gemeten. Zodra men terug op de oude manier eet, verdwijnen ook de wijzigingen (David LA, 2014). Om je microbioom blijvend te veranderen, moet je een gezond voedingspatroon lange tijd aanhouden (Leeming ER, 2019).

De darmflora kan ook ‘gemanipuleerd’ worden door suppletie met probiotica en/of prebiotica (en tegenwoordig ook postbiotica). Dat kan een groot verschil maken bij mensen met een ernstig verstoorde darmflora, darmziekten, immuunziekten en ontstekingsziekten. Maar het kan nooit het effect van een microbioom-vriendelijk of -herstellend voedingspatroon evenaren.

©PlaceboNocebo

Meer info
Voeding en de darmflora. Een wisselwerking met een enorme impact op de gezondheid. PlaceboNocebo 57.

Referenties:

1. David LA, Maurice CF, Carmody RN, et al. Diet rapidly and reproducibly alters the human gut microbiome. Nature. 2014 Jan 23;505(7484):559-63. doi: 10.1038/nature12820. Epub 2013 Dec 11. PMID: 24336217; PMCID: PMC3957428.
2. Diether NE, Willing BP. Microbial Fermentation of Dietary Protein: An Important Factor in Diet⁻Microbe⁻Host Interaction. Microorganisms. 2019 Jan 13;7(1):19. doi: 10.3390/microorganisms7010019. PMID: 30642098; PMCID: PMC6352118.
3. Leeming ER, Johnson AJ, Spector TD, et al. Effect of Diet on the Gut Microbiota: Rethinking Intervention Duration. Nutrients. 2019 Nov 22;11(12):2862. doi: 10.3390/nu11122862. PMID: 31766592; PMCID: PMC6950569.
4. Moszak M, Szulińska M, Bogdański P. You Are What You Eat-The Relationship between Diet, Microbiota, and Metabolic Disorders-A Review. Nutrients. 2020 Apr 15;12(4):1096. doi: 10.3390/nu12041096. PMID: 32326604; PMCID: PMC7230850.
5. Ottosson F, Brunkwall L, Smith E, et al. The gut microbiota-related metabolite phenylacetylglutamine associates with increased risk of incident coronary artery disease. J Hypertens. 2020 Dec;38(12):2427-2434. doi: 10.1097/HJH.0000000000002569. PMID: 32665522.
6. Romano KA, Nemet I, Prasad Saha P, et al. Gut Microbiota-Generated Phenylacetylglutamine and Heart Failure. Circ Heart Fail. 2023 Jan;16(1):e009972. doi: 10.1161/CIRCHEARTFAILURE.122.009972. Epub 2022 Dec 16. PMID: 36524472; PMCID: PMC9851997.
7. Tomova A, Bukovsky I, Rembert E, et al. The Effects of Vegetarian and Vegan Diets on Gut Microbiota. Front Nutr. 2019 Apr 17;6:47. doi: 10.3389/fnut.2019.00047. PMID: 31058160; PMCID: PMC6478664.
8. Yu F, Li X, Feng X, et al. Phenylacetylglutamine, a Novel Biomarker in Acute Ischemic Stroke. Front Cardiovasc Med. 2021 Dec 23;8:798765. doi: 10.3389/fcvm.2021.798765. PMID: 35004911; PMCID: PMC8733610.