Vitamine D kan epileptische aanvallen verminderen

Vitamine D is belangrijk voor een goede werking van de hersenen en het zenuwstelsel. Ze heeft een veelzijdige anti-epileptische werking. Ze remt overmatige ontsteking, verlaagt de activiteit van pro-epileptische cytokinen zoals TNF-α en IL-1β, verlaagt de activiteit van glutamaat-receptoren, verhoogt de activiteit van GABA-receptoren, verlaagt de instroom van calcium in zenuwcellen, en verhoogt de activiteit van calciumbindende eiwitten die verhinderen dat calcium de vrijgave van neurotransmitters te sterk stimuleert (Pendo K, 2016).

Een gebrek aan vitamine D verhoogt de kans om epilepsie te krijgen en lage bloedwaarden van vitamine D zijn gelinkt aan meer aanvallen. Een gebrek aan vitamine D verhoogt mogelijk ook het risico op SUDEP (sudden unexplained death in epilepsy patients) of het plots “onverklaarbaar” overlijden van mensen met epilepsie (Scorza FA, 2010; Pendo K, 2016).

Een gebrek aan vitamine D is meestal een afspiegeling van een gebrek aan zonlicht. Uit onderzoek blijkt dat epileptische aanvallen meer voorkomen tijdens grijze, bewolkte dagen en minder tijdens heldere, zonnige dagen (Baxendale S, 2009). Zonlicht is belangrijk voor de aanmaak van de neurotransmitter serotonine. Serotonine moduleert de activiteit van GABA en glutamaat in de hersenen. Het remt overmatige prikkeling door glutamaat (Ciranna L, 2006).

In dierenstudies voorkomt of vermindert suppletie of injectie met vitamine D epileptische aanvallen, maar bij mensen is er nog relatief weinig onderzoek gedaan.

In een studie uit 1974 verminderde suppletie met 8.000 IE of 16.000 IE vitamine D per dag het aantal epileptische aanvallen aanzienlijk (Christiansen C, 1974).

In een ander onderzoek werd suppletie met vitamine D getest bij dertien patiënten met medicatieresistente epilepsie, van wie twaalf een gebrek aan vitamine D hadden. Diegenen met een gebrek aan vitamine D kregen een eenmalige orale dosis van 40.000 tot 200.000 IE (afhankelijk van het tekort) gevolgd door drie maanden een onderhoudsdosis van 2.000 tot 2.600 IE per dag. De ene patiënt die voldoende vitamine D had, kreeg alleen de onderhoudsdosis.

Tien van de dertien patiënten hadden in die drie maanden minder aanvallen dan in de drie maanden ervoor. Vijf daarvan hadden een vermindering met meer dan de helft. Twee patiënten hadden meer aanvallen en bij één patiënt was er geen verschil.

Eén patiënt met een heel ernstig gebrek aan vitamine D (minder dan 4 ng/ml) bereikte door de suppletie een bloedwaarde van 43,1 ng/ml. Het aantal aanvallen daalde bij deze patiënt van 450 in de drie maanden voor de suppletie naar 30 in de drie maanden van vitamine D-suppletie. Ook bij de patiënt die voldoende vitamine D had (34,2 ng/ml) steeg de bloedwaarde naar 44,3 ng/ml en daalde het aantal aanvallen van 21 naar 12 (Holló A, 2012).

In een recent onderzoek zag men pas een noemenswaardige afname van het aantal epilepsieaanvallen per maand (vergeleken met een placebo) wanneer bloedwaarden van meer dan 30 ng/ml bereikt werden gedurende minstens zes maanden (Chassoux F, 2024).

©PlaceboNocebo
 

Meer lezen over dit onderwerp?

Epilepsie is het hoofdthema van PlaceboNocebo 42.

Het belang van voldoende vitamine D – en een goede werking ervan – wordt uitgebreid besproken in PlaceboNocebo 79 (huidkanker).

Referenties:

1. Baxendale S. Seeing the light? Seizures and sunlight. Epilepsy Res. 2009 Mar;84(1):72-6. doi: 10.1016/j.eplepsyres.2008.11.015. Epub 2009 Jan 13. PMID: 19144500.
2. Chassoux F, Navarro V, Quirins M, et al. Vitamin D deficiency and effect of treatment on seizure frequency and quality of life parameters in patients with drug-resistant epilepsy: A randomized clinical trial. Epilepsia. 2024 Sep;65(9):2612-2625. doi: 10.1111/epi.18050. Epub 2024 Jul 9. PMID: 38980968.
3. Christiansen C, Rodbro P, Sjö O. "Anticonvulsant action" of vitamin D in epileptic patients? A controlled pilot study. Br Med J. 1974 May 4;2(5913):258-9. doi: 10.1136/bmj.2.5913.258. PMID: 4207965; PMCID: PMC1610507.
4. Ciranna L. Serotonin as a modulator of glutamate- and GABA-mediated neurotransmission: implications in physiological functions and in pathology. Curr Neuropharmacol. 2006 Apr;4(2):101-14. doi: 10.2174/157015906776359540. PMID: 18615128; PMCID: PMC2430669.
5. Pendo K, DeGiorgio CM. Vitamin D3 for the Treatment of Epilepsy: Basic Mechanisms, Animal Models, and Clinical Trials. Front Neurol. 2016 Dec 8;7:218. doi: 10.3389/fneur.2016.00218. PMID: 28008324; PMCID: PMC5143473.
6. Scorza FA, Albuquerque Md, Arida RM, et al. Benefits of sunlight: vitamin D deficiency might increase the risk of sudden unexpected death in epilepsy. Med Hypotheses. 2010 Jan;74(1):158-61. doi: 10.1016/j.mehy.2009.07.009. Epub 2009 Aug 8. PMID: 19666211.