Vergrote neus-, keel- en tongamandelen op een natuurlijke manier behandelen

In de neuskeelmondholte liggen drie soorten “amandelen’” (tonsillen): de keelamandelen, de neusamandelen en de tongamandelen. De keelamandelen liggen aan beide kanten van de keel, de neusamandelen liggen achter de neus en de tongamandelen liggen helemaal achteraan, aan de basis van de tong. Ze vormen samen een kring rond de opening van de mond en de neus naar de keel, en dus naar de luchtwegen.

De amandelen zijn een onderdeel van het immuunsysteem in de slijmvliezen, dat binnenkomende antigenen en allergenen herkent en aanpakt. Ze houden ziekteverwekkende microben tegen die via de neuskeelmondholte binnenkomen. Ze zijn een reservoir van witte bloedcellen die ziekteverwekkers vernietigen. Ze zijn ook belangrijk voor het tolereren of verdragen van onschuldige stoffen in de voeding en de lucht (allergenen). De amandelen zijn belangrijk voor het voorkomen van infecties en allergie.

De amandelen kunnen ontstoken geraken en opzwellen, een aandoening die tonsillitis genoemd wordt. Bij sommige mensen kunnen ze chronisch gezwollen of vergoot zijn. Bij kinderen is dat de belangrijkste oorzaak van slaapapneu (Iwasaki T, 2020).

Ook bij volwassenen kunnen vergrote amandelen slaapapneu veroorzaken en kan het verwijderen ervan (tijdelijk) verlichting van de symptomen geven (Smith MM, 2017).

Bij kinderen met obstructieve slaapapneu en vergrote amandelen is het verwijderen van de amandelen bijna een standaardprocedure. Het vrijmaken van de luchtwegen heeft in veel gevallen een gunstig effect op slaapapneu, maar het geneest de aandoening niet en bij een groot deel van de kinderen zijn de resultaten teleurstellend (Friedman M, 2009). Bij de meeste kinderen keert de apneu na verloop van tijd terug, na een initiële verbetering van enkele maanden (Huang YS, 2014).

Het verwijderen van de amandelen kan ook andere ongewenste gevolgen hebben, vooral op lange termijn. Kinderen met apneu bij wie de amandelen verwijderd worden, hebben een verhoogd risico op het uitvallen van de ademhaling en overlijden vlak na de operatie (De Luca Canto G, 2015).

Op lange termijn hebben ze een verhoogd risico op ademhalingsziekten (zoals astma en COPD), luchtweginfecties en allergische aandoeningen. Het verwijderen van de amandelen wordt ook gelinkt aan een verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker (onder andere slokdarmkanker) en meer kans op een hartaanval later in het leven (Byars SG, 2018; Garman KS, 2020; Janszky I, 2011).

Een van de meest kenmerkende aspecten van terugkerende tonsillitis en gezwollen amandelen is een verstoord bacterieel evenwicht in de mond, keel en/of neus (Jensen A, 2013; Khadilkar MN, 2016).

Amandelontsteking wordt standaard behandeld met antibiotica, maar antibiotica verstoren de mondflora nog meer en zijn dus een deel van het probleem bij terugkerende ontsteking van de amandelen.

Suppletie met probiotica kan terugkerende tonsillitis voorkomen, de ernst verminderen, antibioticagebruik verminderen en voorkomen dat de amandelen verwijderd moeten worden. Drie maanden suppletie met Streptococcus salivarius K12 kon bij de meeste kinderen met terugkerende ontsteking van de keelamandelen een operatie voorkomen (bij slechts 28% werd uiteindelijk nog een tonsillectomie uitgevoerd), terwijl in een andere groep die geen probiotica kreeg bij alle kinderen (100%) de amandelen verwijderd werden (Marini G, 2019).

Ook een gebrek aan vitamine D is een mogelijke oorzaak van chronische of terugkerende ontstoken amandelen (Shrestha D, 2023). De ontstekingsremmende effecten van drie tot zes maanden vitamine D-suppletie (50.000 IE per week) zijn al aangetoond in de amandelen van kinderen met chronische tonsillitis (Abu-Elnasr Awwad A, 2023).

Chronisch ontstoken of gezwollen amandelen kunnen perfect op een natuurlijke manier voorkomen of genezen worden (zie kaders). Eenmaal de amandelen verwijderd zijn, wordt het moeilijker om de gevolgen daarvan te herstellen.
 

Dit is een fragment uit het artikel “Slaapapneu, meer dan een slaapprobleem” uit PlaceboNocebo 61.
 

Referenties

1. Abu-Elnasr Awwad A, Hasan RA, Hablas MGA, et al. Impact of vitamin D in children with chronic tonsillitis (immunohistochemical study of CD68 polarisation and proinflammatory cytokines estimation). Sci Rep. 2023 May 17;13(1):8014. doi: 10.1038/s41598-023-33970-x. PMID: 37198277; PMCID: PMC10189686.
2. Byars SG, Stearns SC, Boomsma JJ. Association of Long-Term Risk of Respiratory, Allergic, and Infectious Diseases With Removal of Adenoids and Tonsils in Childhood. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2018 Jul 1;144(7):594-603. doi: 10.1001/jamaoto.2018.0614. PMID: 29879264; PMCID: PMC6145787.
3. De Luca Canto G, Pachêco-Pereira C, Aydinoz S, et al. Adenotonsillectomy Complications: A Meta-analysis. Pediatrics. 2015 Oct;136(4):702-18. doi: 10.1542/peds.2015-1283. Epub 2015 Sep 21. PMID: 26391937.
4. Friedman M, Wilson M, Lin HC, et al. Updated systematic review of tonsillectomy and adenoidectomy for treatment of pediatric obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Otolaryngol Head Neck Surg. 2009 Jun;140(6):800-8. doi: 10.1016/j.otohns.2009.01.043. PMID: 19467393.
5. Garman KS, Ajayi TA, Boutte HJ Jr, et al. Prior tonsillectomy is associated with an increased risk of esophageal adenocarcinoma. PLoS One. 2020 Jul 22;15(7):e0235906. doi: 10.1371/journal.pone.0235906. PMID: 32697782; PMCID: PMC7375530.
6. Huang YS, Guilleminault C, Lee LA, et al. Treatment outcomes of adenotonsillectomy for children with obstructive sleep apnea: a prospective longitudinal study. Sleep. 2014 Jan 1;37(1):71-6. doi: 10.5665/sleep.3310. PMID: 24470697; PMCID: PMC3902877.
7. Iwasaki T, Sugiyama T, Yanagisawa-Minami A, et al. Effect of adenoids and tonsil tissue on pediatric obstructive sleep apnea severity determined by computational fluid dynamics. J Clin Sleep Med. 2020 Dec 15;16(12):2021-2028. doi: 10.5664/jcsm.8736. PMID: 32780013; PMCID: PMC7848938.
8. Janszky I, Mukamal KJ, Dalman C, et al. Childhood appendectomy, tonsillectomy, and risk for premature acute myocardial infarction--a nationwide population-based cohort study. Eur Heart J. 2011 Sep;32(18):2290-6. doi: 10.1093/eurheartj/ehr137. Epub 2011 Jun 1. PMID: 21632600.
9. Jensen A, Fagö-Olsen H, Sørensen CH, et al. Molecular mapping to species level of the tonsillar crypt microbiota associated with health and recurrent tonsillitis. PLoS One. 2013;8(2):e56418. doi: 10.1371/journal.pone.0056418. Epub 2013 Feb 21. PMID: 23437130; PMCID: PMC3578847.
10. Khadilkar MN, Ankle NR. Anaerobic Bacteriological Microbiota in Surface and Core of Tonsils in Chronic Tonsillitis. J Clin Diagn Res. 2016 Nov;10(11):MC01-MC03. doi: 10.7860/JCDR/2016/22124.8819. Epub 2016 Nov 1. PMID: 28050412; PMCID: PMC5198365.
11. Marini G, Sitzia E, Panatta ML, et al Pilot study to explore the prophylactic efficacy of oral probiotic Streptococcus salivarius K12 in preventing recurrent pharyngo-tonsillar episodes in pediatric patients. Int J Gen Med. 2019 Jun 5;12:213-217. doi: 10.2147/IJGM.S168209. PMID: 31239754; PMCID: PMC6556466.
12. Shrestha D, Bista M. Association Between Vitamin D Deficiency and Recurrent Tonsillitis. J Nepal Health Res Counc. 2023 Mar 10;20(3):731-733. doi: 10.33314/jnhrc.v20i3.4223. PMID: 36974865.
13. Smith MM, Peterson E, Yaremchuk KL. The Role of Tonsillectomy in Adults with Tonsillar Hypertrophy and Obstructive Sleep Apnea. Otolaryngol Head Neck Surg. 2017 Aug;157(2):331-335. doi: 10.1177/0194599817698671. Epub 2017 Mar 28. PMID: 28349770.