Waarom kanker “uitzaait” naar de botten en de longen

Wanneer er kankercellen in de lymfeklieren, de botten of andere organen en weefsels gevonden worden, spreekt men van uitzaaiing of verspreiding (metastase). Men gaat ervan uit dat er kankercellen vrijgekomen zijn uit de oorspronkelijke tumor en dat deze via het bloed op andere plaatsen kanker veroorzaken, maar dat klopt niet (of toch niet helemaal).

Kanker “zaait uit” omdat er overal in het lichaam weefsels beschadigd worden en kankermechanismen geactiveerd worden. Wanneer je kankercellen injecteert in een gezond lichaam, ontstaat er geen kanker.

Een van de redenen waarom kanker uitzaait, is de behandeling zelf. Chemotherapie en bestraling beschadigen de botten en het beenmerg en stimuleren het ontstaan en de groei van kankercellen in de botten, zelfs wanneer de oorspronkelijke tumor verwijderd of vernietigd is. Het concept “uitzaaiing” is hier niet correct, want het gaat om nieuwe kankervorming, als gevolg van DNA-schade en activatie van mechanismen die het ontstaan en de groei van kankercellen op de plaats van de schade stimuleren (Minieri V, 2015).

Ook beschadiging van de longen door chemotherapie en/of bestraling creëert de ideale omstandigheden voor “uitzaaiing” (Daenen LG, 2011). Dit principe geldt voor alle weefsels en organen, maar sommige zijn gewoon kwetsbaarder. Op welke plaatsen uitzaaiingen (of eigenlijk nieuwe tumoren) opduiken, hangt af van de gezondheid van het orgaan of weefsel, en dat is bij iedereen anders.

Ook corticosteroïden, zoals dexamethason, die voorgeschreven worden voor uiteenlopende ontstekingsziekten, verhogen de kans dat er uitzaaiingen (of nieuwe tumoren) gevonden worden in de botten en de longen (Liu L, 2017).

©PlaceboNocebo
 

Fragment uit “Pancreaskanker. Voedingstherapie voor een betere prognose” in PlaceboNocebo 71.

Referenties:

1. Daenen LG, Roodhart JM, van Amersfoort M, et al. Chemotherapy enhances metastasis formation via VEGFR-1-expressing endothelial cells. Cancer Res. 2011 Nov 15;71(22):6976-85. doi: 10.1158/0008-5472.CAN-11-0627. Epub 2011 Oct 5. PMID: 21975929.
2. Liu L, Aleksandrowicz E, Schönsiegel F, et al. Dexamethasone mediates pancreatic cancer progression by glucocorticoid receptor, TGFβ and JNK/AP-1. Cell Death Dis. 2017 Oct 5;8(10):e3064. doi: 10.1038/cddis.2017.455. PMID: 28981109; PMCID: PMC5680577.
3. Minieri V, Saviozzi S, Gambarotta G, et al. Persistent DNA damage-induced premature senescence alters the functional features of human bone marrow mesenchymal stem cells. J Cell Mol Med. 2015 Apr;19(4):734-43. doi: 10.1111/jcmm.12387. Epub 2015 Jan 26. PMID: 25619736; PMCID: PMC4395188.