Een cocktail van medicijnen verkort je leven

Zestigplussers die geen medicijnen nemen, zijn een zeldzaamheid geworden en een “cocktail” van medicijnen nemen is bijna de norm. Polyfarmacie – het nemen van vijf of meer medicijnen tegelijkertijd – wordt ook steeds normaler bij relatief jongere mensen.

De reden waarom veel mensen zo veel verschillende medicijnen nemen, is dat ze – volgens de gangbare opvatting – verschillende ziekten hebben. Multimorbiditeit of “meerdere ziekten” is een al even normaal verschijnsel geworden, en het begint op steeds jongere leeftijd.

Artsen worden, door steeds verder doorgedreven (“evidence based”) protocollen en richtlijnen, aangemoedigd om elke afwijking van de referentiewaarden (van alle parameters die gemeten kunnen worden) te behandelen met het medicijn dat daar op dat moment het meest geschikt voor geacht wordt.

Elk symptoom of elke afwijking van de norm wordt behandeld als een op zichzelf staande ziekte, bv. een hoge bloeddruk, een hoge cholesterol of triglyceriden, een hoge bloedsuikerspiegel, gewrichtsontsteking, een verlaagde botdichtheid, te veel of te weinig schildklierhormoon, neerslachtigheid, enz. Voor elk van deze afwijkingen wordt een specifiek medicijn gegeven, ook wanneer er (nog) niet echt een bepaalde aandoening gediagnosticeerd wordt.

Een medicijn dat voor één symptoom of klacht wordt voorgeschreven (vb. een hoge cholesterol) kan een ander symptoom veroorzaken (vb. een hoge bloedsuikerspiegel, spierpijn, zenuwpijn). Iemand die begint met één medicijn, ontwikkelt gaandeweg vaak bijkomende klachten die veroorzaakt worden door dat medicijn, en die vervolgens behandeld worden als een “nieuwe” aandoening, met een nieuw medicijn. Dat nieuwe medicijn heeft ook weer ongewenste effecten op andere organen of lichaamssystemen, dus men krijgt er weer een aandoening bij die behandeld moet worden.

Heel veel van de gevolgen van polyfarmacie worden toegeschreven aan ouder worden en niet herkend als een gevolg van de medicatie die oudere mensen nemen: zwakte, achteruitgang van het geheugen en de verstandelijke functies, verlies van eetlust, vermoeidheid, slapeloosheid, slaperigheid overdag, gemakkelijk vallen, minder alert zijn, verwardheid, neerslachtigheid, geen zin meer hebben in de dingen die men altijd graag deed, incontinentie, slechte nieren, een verzwakte weerstand, en meer.

Hoe meer medicijnen en hoe meer doorverwijzingen naar specialisten, hoe meer kans om nog zieker te worden (Calderón-Larrañaga A, 2012).

Ondanks (of dankzij) het groeiende aanbod aan nieuwe, geavanceerde en “betere” medicijnen, en de richtlijnen die het voorschrijven van deze medicijnen aanmoedigen, worden de meeste mensen die ze nemen steeds zieker en zwakker. Polyfarmacie is een van de belangrijkste oorzaken van zwakte, kwetsbaarheid en hulpbehoevendheid bij ouderen, van alzheimer en andere vormen van dementie, van depressie en neerslachtigheid, van achteruitgang van alle lichaamsfuncties, van een versnelde veroudering en een vroegtijdige dood.

Mensen die geen medicijnen nemen, blijven langer gezond, niet per se omdat ze geen onderliggende aandoeningen hebben, maar vooral omdat ze geen medicijnen nemen (Chang TI, 2020; Bandeira-de Oliveira M, 2023).

Fragment uit het artikel “Polyfarmacie, een verkorting van je leven” in PlaceboNocebo 70 (anti-aging, het verouderingsproces afremmen).

Referenties

1. Bandeira-de Oliveira M, Aparicio-González T, Del Cura-González I, et al. Adjusted morbidity groups and survival: a retrospective cohort study of primary care patients with chronic conditions. BMC Prim Care. 2023 Apr 20;24(1):103. doi: 10.1186/s12875-023-02059-9. PMID: 37081395; PMCID: PMC10120109.
2. Calderón-Larrañaga A, Poblador-Plou B, González-Rubio F, et al. Multimorbidity, polypharmacy, referrals, and adverse drug events: are we doing things well? Br J Gen Pract. 2012 Dec;62(605):e821-6. doi: 10.3399/bjgp12X659295. PMID: 23211262; PMCID: PMC3505415.
3. Chang TI, Park H, Kim DW, et al. Polypharmacy, hospitalization, and mortality risk: a nationwide cohort study. Sci Rep. 2020 Nov 3;10(1):18964. doi: 10.1038/s41598-020-75888-8. PMID: 33144598; PMCID: PMC7609640.