Vitamine D en polyfenolen als “anti-aging” combinatie

Veroudering is de geleidelijke afname van het vermogen van het lichaam om zichzelf te beschermen tegen alle vormen van beschadiging en om deze schade te herstellen. Het is niet helemaal hetzelfde als ouder worden in jaren. Niet iedereen veroudert even snel.

Een van de hoofdrolspelers bij een versnelde veroudering is te veel oxidatieve stress (te veel vrije radicalen, zoals zuurstof- en stikstofradicalen). Het kan alle mogelijke onderdelen van cellen beschadigen, zodat hun werking achteruitgaat. De antioxidantcapaciteit verhogen door een hogere inname van antioxidanten via de voeding, kan het verouderingsproces van cellen, organen en weefsels – en dus van heel je lichaam – vertragen en zelfs omkeren. Voedingsstoffen zoals vitaminen, mineralen, polyfenolen en zwavelhoudende stoffen werken samen in op alle verouderingsmechanismen (Varesi A, 2022).

Geen enkele daarvan zal op zichzelf veel effect hebben, maar wanneer je ze samen inzet – en er vooral voor zorgt dat je geen gebrek hebt aan één of meerdere van deze voedingsstoffen – dan bescherm je je cellen optimaal tegen veroudering en kan je ze zelfs verjongen.

De carotenoïden, polyfenolen en zwavelhoudende stoffen in groenten, fruit, kruiden en specerijen zijn geen antioxidanten in de klassieke zin. Ze zorgen er vooral voor dat er veel minder vrije radicalen aangemaakt moeten worden, omdat ze de cellen en weefsels op verschillende manieren beschermen.

Het mooie van deze stoffen is dat ze ook een gebrek aan vitaminen en mineralen kunnen voorkomen of opheffen. Door het remmen van oxidatieve stress én ontsteking – onder andere door het gezond houden van de bloedsuikerspiegel en de darmflora – zorgen ze ervoor dat antioxidatieve vitaminen en mineralen beter opgenomen worden, en vooral dat ze minder opgebruikt worden. Ze verhogen bovendien in het lichaam aangemaakte antioxidanten zoals co-enzym Q10 en glutathion, en antioxidant- en detoxificatie-enzymen (Boddupalli S, 2012; Kasperczyk S, 2014; Kubo E, 2017; Fernández-Del-Río L, 2017).

Vooral de polyfenolen zijn hier breed inzetbaar. Er is geen enkel proces in het lichaam dat niet gunstig beïnvloed wordt door een hoge inname van polyfenolen. Het verouderingsproces is hierop geen uitzondering. Polyfenolen remmen ontsteking en oxidatieve stress, beschermen tegen DNA-schade, stimuleren DNA-herstel, houden de genen gezond, houden de telomeren lang, voorkomen opstapeling van misvormde eiwitten, stimuleren autofagie en recyclage van beschadigde onderdelen, verbeteren de werking van de mitochondriën en de aanmaak van energie, en voorkomen uitputting van stamcellen (Pereira QC, 2023).

Polyfenolen worden door sommige onderzoekers zelfs een levenselixir genoemd (Meccariello R, 2021). Ze hebben, via uiteenlopende mechanismen, gelijkaardige effecten als caloriebeperking (de sterkste “levensverlenger”). Ze kunnen niet alleen het effect van vasten of caloriebeperking nabootsen, ze kunnen ook de levensverlengende werking ervan versterken. Muizen die afwisselend vastten en daarnaast ook polyfenolen kregen (uit extracten van blauwe bessen, granaatappel en groene thee) leefden twee maanden langer dan de muizen die alleen afwisselend vastten (Aires DJ, 2012). Twee maanden bij muizen komt overeen met gemiddeld zes jaar bij mensen.

De polyfenolen in plantaardige voedingsmiddelen verlagen ook de activiteit van genen die gelinkt zijn aan veroudering en degeneratieziekten (Arora I, 2020). Een hogere inname van plantaardig voedsel is gelinkt aan een lagere genetische leeftijd. Mensen die meer plantaardig voedsel eten, vooral groenten en fruit, hebben over het algemeen jongere genen dan mensen die weinig groenten en fruit eten (Quach A, 2017).

Relatief gezonde, niet-hulpbehoevende, zelfstandig wonende 80-plussers hebben een hogere dan gemiddelde inname van polyfenolen (Goñi I, 2019). Ook de langst levende bevolkingsgroepen ter wereld hebben een hoge inname van polyfenolen (Meccariello R, 2021).

Voldoende polyfenolen in de huid zijn belangrijk om huidveroudering en huidkanker tegen te gaan (Csekes E, 2021; Liu HM, 2023). Ze zijn ook de meest veelzijdige voedingsmedicijnen om de hersenen gezond en jong te houden (Figueira I, 2017).

Ook vitamine D is een van de veelzijdigste “anti-aging medicijnen” vooral wanneer ze in de huid aangemaakt wordt (zie artikels over vitamine D en zonlicht in PlaceboNocebo 79). Een combinatie van vitamine D (liefst in de huid aangemaakt, maar ook via suppletie) en plantentstoffen zoals polyfenolen en carotenoïden heeft een nog sterker remmend effect op het verouderingsproces. Samen houden ze het lichaam op heel veel manieren gezond (Santa K, 2024).

©PlaceboNocebo
 

Meer lezen over dit onderwerp?

Anti-aging voedingsstoffen. Het verouderingsproces omkeren met de juiste voeding. PlaceboNocebo 70 (anti-aging).

Referenties:

1. Aires DJ, Rockwell G, Wang T, et al. Potentiation of dietary restriction-induced lifespan extension by polyphenols. Biochim Biophys Acta. 2012 Apr;1822(4):522-6. doi: 10.1016/j.bbadis.2012.01.005. Epub 2012 Jan 11. PMID: 22265987; PMCID: PMC3643308.
2. Arora I, Sharma M, Sun LY, et al. The Epigenetic Link between Polyphenols, Aging and Age-Related Diseases. Genes (Basel). 2020 Sep 18;11(9):1094. doi: 10.3390/genes11091094. PMID: 32962067; PMCID: PMC7565986.
3. Berridge MJ. Vitamin D deficiency accelerates ageing and age-related diseases: a novel hypothesis. J Physiol. 2017 Nov 15;595(22):6825-6836. doi: 10.1113/JP274887. Epub 2017 Oct 31. PMID: 28949008; PMCID: PMC5685827.
4. Boddupalli S, Mein JR, Lakkanna S, et al. Induction of phase 2 antioxidant enzymes by broccoli sulforaphane: perspectives in maintaining the antioxidant activity of vitamins a, C, and e. Front Genet. 2012 Jan 24;3:7. doi: 10.3389/fgene.2012.00007. PMID: 22303412; PMCID: PMC3264924.
5. Csekes E, Račková L. Skin Aging, Cellular Senescence and Natural Polyphenols. Int J Mol Sci. 2021 Nov 23;22(23):12641. doi: 10.3390/ijms222312641. PMID: 34884444; PMCID: PMC8657738.
6. Fernández-Del-Río L, Nag A, Gutiérrez Casado E, et al. Kaempferol increases levels of coenzyme Q in kidney cells and serves as a biosynthetic ring precursor. Free Radic Biol Med. 2017 Sep;110:176-187. doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2017.06.006. Epub 2017 Jun 9. PMID: 28603085; PMCID: PMC5539908.
7. Figueira I, Menezes R, Macedo D, et al. Polyphenols Beyond Barriers: A Glimpse into the Brain. Curr Neuropharmacol. 2017;15(4):562-594. doi: 10.2174/1570159X14666161026151545. PMID: 27784225; PMCID: PMC5543676.
8. Gómez-Oliva R, Geribaldi-Doldán N, Domínguez-García S, et al. Vitamin D deficiency as a potential risk factor for accelerated aging, impaired hippocampal neurogenesis and cognitive decline: a role for Wnt/β-catenin signaling. Aging (Albany NY). 2020 Jun 17;12(13):13824-13844. doi: 10.18632/aging.103510. Epub 2020 Jun 17. PMID: 32554862; PMCID: PMC7377904.
9. Goñi I, Hernández-Galiot A. Intake of Nutrient and Non-Nutrient Dietary Antioxidants. Contribution of Macromolecular Antioxidant Polyphenols in an Elderly Mediterranean Population. Nutrients. 2019 Sep 10;11(9):2165. doi: 10.3390/nu11092165. PMID: 31509947; PMCID: PMC6769609.
10. Kasperczyk S, Dobrakowski M, Kasperczyk J, et al. Beta-carotene reduces oxidative stress, improves glutathione metabolism and modifies antioxidant defense systems in lead-exposed workers. Toxicol Appl Pharmacol. 2014 Oct 1;280(1):36-41. doi: 10.1016/j.taap.2014.07.006. Epub 2014 Jul 16. PMID: 25038314.
11. Kubo E, Chhunchha B, Singh P, et al. Sulforaphane reactivates cellular antioxidant defense by inducing Nrf2/ARE/Prdx6 activity during aging and oxidative stress. Sci Rep. 2017 Oct 26;7(1):14130. doi: 10.1038/s41598-017-14520-8. PMID: 29074861; PMCID: PMC5658327.
12. Liu HM, Cheng MY, Xun MH, et al. Possible Mechanisms of Oxidative Stress-Induced Skin Cellular Senescence, Inflammation, and Cancer and the Therapeutic Potential of Plant Polyphenols. Int J Mol Sci. 2023 Feb 13;24(4):3755. doi: 10.3390/ijms24043755. PMID: 36835162; PMCID: PMC9962998.
13. Meccariello R, D'Angelo S. Impact of Polyphenolic-Food on Longevity: An Elixir of Life. An Overview. Antioxidants (Basel). 2021 Mar 24;10(4):507. doi: 10.3390/antiox10040507. PMID: 33805092; PMCID: PMC8064059.
14. Pereira QC, Dos Santos TW, Fortunato IM, et al. The Molecular Mechanism of Polyphenols in the Regulation of Ageing Hallmarks. Int J Mol Sci. 2023 Mar 14;24(6):5508. doi: 10.3390/ijms24065508. PMID: 36982583; PMCID: PMC10049696.
15. Quach A, Levine ME, Tanaka T, et al. Epigenetic clock analysis of diet, exercise, education, and lifestyle factors. Aging (Albany NY). 2017 Feb 14;9(2):419-446. doi: 10.18632/aging.101168. PMID: 28198702; PMCID: PMC5361673.
16. Santa K, Kumazawa Y, Watanabe K, et al. The Potential Use of Vitamin D3 and Phytochemicals for Their Anti-Ageing Effects. Int J Mol Sci. 2024 Feb 9;25(4):2125. doi: 10.3390/ijms25042125. PMID: 38396804; PMCID: PMC10889119.